Radom 90.7 FM | Końskie i Opoczno 94 FM | Skarżysko Kam. 94.5 FM | Kozienice 97.9 FM
Na antenie:
KTO RANO WSTAJE
Kasia Kozimor, Tomek Waloszczyk
Patron dnia: św. Stefan IX, papież WIELKI PIĄTEK
Dziś jest: Piątek, 29 marca 2024

KULTURA

Wystawa szopek w Muzeum Wsi Radomskiej

piątek, 08 stycznia 2021 08:44 / Autor: Elżbieta Warchoł
foto: Muzeum Wsi Radomskiej
Elżbieta Warchoł

Do 2 lutego w Muzeum Wsi Radomskiej można będzie oglądać wystawę szopek bożonarodzeniowych.

Tradycja głosi, że pierwszą szopkę zbudował w XIII wieku św. Franciszek z Asyżu. Zwyczaj aranżowania sceny narodzenia Jezusa bardzo szybko przyjął się we Włoszech, skąd do Polski dotarł prawdopodobnie u schyłku XIII wieku przyniesiony przez zakon franciszkanów - czytamy w artykule Aleksandry Żytnickiej na stronie Muzeum Wsi Radomskiej. Tematyka szopek nie była podejmowana przez wiejskich świątkarzy, którzy tworzyli swoje prace z myślą o ich konkretnym zastosowaniu, czyli głównie do przydrożnych bądź znajdujących się w niszach domów mieszkalnych, kapliczek. Tam zaś umieszczali figury wyobrażające postacie, do których można było zanosić modlitwy: Maryję, Chrystusa, świętych. Rzeźba, która nie znajdowała swojego uzasadnienia w użytkowaniu, nie miała racji bytu - czytamy. Z kolei figury ilustrujące scenę Narodzenia Pańskiego, a ustawiane w kościołach jako jasełka nie były zlecane wiejskim samoukom, a stanowiły wyrób cechowy. Rzeźby ludowe pojawiały się w kościołach jedynie w drodze wyjątku. Uznawane przez miejscowych proboszczów za zuchwałe w formie, prace miejscowych świątkarzy miały szansę dotarcia co najwyżej do kościelnej kruchty - możemy przeczytać w artykule etnograf Aleksandry Żytnickiej.                                                         

Szopki ludowe, które uformowały się na skutek przeniesienia widowisk jasełkowych z kościoła „na ulice” pod koniec XVIII wieku, a które były głównym rekwizytem kolędniczych grup wędrownych, w niczym nie przypominały wyrobów współczesnych twórców. W większości były to bowiem małe stajenki, nazywane „betlejemkami”, które wykonywano z papieru na drewnianym szkielecie, oklejonym kolorowym błyszczącym staniolem z dachem poszytym słomą. Jedynie figurki, mające brać udział w przedstawieniu jasełkowym, wyrzeźbione były z drewna, choć nierzadko zastępowano je łatwiejszymi do zdobycia postaciami wyciętymi z pocztówek czy papieru - napisała etnograf, Aleksandra Żytnicka.

W zbiorach Muzeum Wsi Radomskiej znajduje się czterdzieści siedem realizacji plastycznych sceny Bożego Narodzenia, w tym: dwadzieścia siedem prac snycerskich, szesnaście rzeźb w glinie oraz cztery obrazy.

Wystawę szopek można oglądać w kościele św. Doroty w Muzeum Wsi Radomskiej.