Opactwo Cystersów w Wąchocku jest jednym z czterech klasztorów Polskiej Kongregacji Cystersów. Klasztor w Wąchocku został zbudowany na przełomie XII i XIII wieku. Jest jednym z najpiękniejszych przykładów architektury romańskiej w Polsce. Fundatorem opactwa był w 1179 roku biskup krakowski Gedeon (Gedko). Klasztor dwukrotnie niszczyły najazdy tatarskie. Dzięki sile woli i wytężonej pracy zakonnicy powoli przywracali go do dawnej świetności.

Wąchock staraniem cystersów w 1454 roku otrzymał prawa miejskie na prawie magdeburskim. Dużą rolę miejscowi cystersi odgrywali w dziedzinie gospodarczej. Zakonnicy zajmowali się hodowlą, młynarstwem, tkactwem, a także górnictwem i hutnictwem.

Opactwo wąchockie otrzymało przywilej na poszukiwanie kruszców w księstwie krakowskim i sandomierskim. Dzięki temu budowano własne huty, co dało początek staropolskiemu zagłębiu hutniczemu. W 1656 roku klasztor najechały wojska księcia Siedmiogrodu Jerzego Rakoczego, spustoszyły miasto i okolicę, a klasztor pozbawiły bogatego archiwum, skarbca i cennych zabytków.

Upadek zakonu cystersów w Wąchocku nastąpił w wyniku kasacji w 1818 roku przez władze carskie. Dopiero w 1951 roku odrodził się klasztor cysterski w Wąchocku. Staraniem konwentu i przy pomocy państwa podjęto restaurację tego cennego zespołu zabytkowego.

Większość zabytkowych pomieszczeń jest udostępnionych zwiedzającym. Turysta może tu zobaczyć unikatowe romańskie wnętrza: kościół, kapitularz, dormitorium, fraternię, refektarz. Godnym odwiedzenia jest Muzeum Pamięci Walki o Niepodległość Narodu oraz Panteon Pamięci Armii Krajowej. Możliwy jest też spacer po klasztornym ogrodzie, a już wkrótce będzie sposobność do napicia się dobrej kawy w uruchamianej niebawem kawiarni w wirydarzu Domu Opata.