DIECEZJA RADOMSKA
Bazylika w opactwie cysterskim w Wąchocku?
Cystersi z opactwa w Wąchocku rozpoczęli starania, by kościół pod wezwaniem św. Floriana i Wniebowzięcia NMP został podniesiony do godności bazyliki mniejszej. Obiekt sakralny jest jednym z najpiękniejszych przykładów architektury romańskiej Polsce. Dodajmy, że cały zespół zabytkowy znajduje się na prestiżowej liście zabytków "Pomnik Historii".
Opat klasztoru ojciec Eugeniusz Augustyn poinformował, że otrzymał już zgodę biskupa radomskiego Henryka Tomasika. Cystersi starają obecnie o otrzymanie nihil obstat, czyli pozytywnej opinii Konferencji Episkopatu Polski. W przypadku jej otrzymania, prośba w tej sprawie zostanie skierowana już do Stolicy Apostolskiej.
- Nasza XIII-wieczna świątynia spełnia wszelkie konieczne warunki do otrzymania tytułu Bazyliki Mniejszej. Czeka nas jeszcze wiele prac przy pracach remontowo-konserwatorskich. W tym roku obchodzimy również 840 lat fundacji naszego opactwa - powiedział opat klasztoru o. Eugeniusz Augustyn, który był gościem Radia Plus Radom.
Przypomnijmy, że od wielu lat trwa proces konserwacji opactwa w Wąchocku. Tylko w trakcie ubiegłorocznych prac odkryto romańskie okna, które były zamurowane. W 2017 roku wymieniono pokrycie dachowe na północnym skrzydle domu opata, a w ubiegłym roku ukończono prace przy skrzydle wschodnim. Dawna blacha stalowa została zastąpiona szlachetniejszą miedzią, a przegniłe części XIX – wiecznej więźby usunięto i uzupełniono zdrowym drewnem. Z kolei w tym roku trwa remont dachu kościoła wraz z wymianą więźby. Prace odbywają się dzięki środkom z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W przyszłym roku rozpoczną się prace przy elewacji zewnętrznej kościoła i klasztoru.
Klasztor w Wąchocku został zbudowany na przełomie XII i XIII wieku. Jest jednym z najpiękniejszych przykładów architektury romańskiej Polsce. Fundatorem opactwa był w 1179 roku biskup krakowski Gedeon (Gedko). Budowniczym opactwa był Simon, z pochodzenia Włoch.
Wąchock staraniem cystersów w 1454 roku otrzymał prawa miejskie na prawie magdeburskim. Dużą rolę miejscowi cystersi odgrywali w dziedzinie gospodarczej. Zakonnicy zajmowali się hodowlą, młynarstwem, tkactwem, a także górnictwem i hutnictwem. Opactwo wąchockie otrzymało przywilej na poszukiwanie kruszców w księstwie krakowskim i sandomierskim. Dzięki temu budowano własne huty, co dało początek staropolskiemu zagłębiu hutniczemu.
W 1656 roku klasztor najechały wojska księcia Siedmiogrodu Jerzego Rakoczego, spustoszyły miasto i okolicę, a klasztor pozbawiły bogatego archiwum, skarbca i cennych zabytków. Upadek zakonu cystersów w Wąchocku nastąpił w wyniku kasacji w 1818 roku przez władze carskie.
Dopiero w 1951 roku odrodził się klasztor cysterski w Wąchocku. Staraniem konwentu i przy pomocy państwa podjęto restaurację tego cennego zespołu zabytkowego. Opactwo nadal swoją modlitwą i pracą służy Zakonowi i Kościołowi w tym przepięknym zakątku Ziemi Świętokrzyskiej i Diecezji Radomskiej.
W Wąchocku zachowało się bardzo wiele elementów dawnego klasztoru - w skrzydle wschodnim armarium (skarbiec, gdzie przechowywano m.in. księgozbiór), kapitularz, fraternia (sala wspólnej pracy), a na piętrze dormitorium, w skrzydle refektarz z bogatą kamieniarką romańską. W XV w. kościół przebudowano w stylu gotyckim. W następnym stuleciu dobudowano pałac opacki.
W diecezji radomskiej znajdują się trzy bazyliki: sanktuarium Matki Bożej Świętorodzinnej w Studziannie, sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej w Skarżysku-Kamienej i kościół św. Kazimierza w Radomiu.