Greckie imię Stephanos znaczy tyle, co "wieniec" i jest tłumaczone na język polski jako Stefan lub Szczepan. Jego imię wskazuje na to, że był on Żydem, który przyjął nową wiarę i publicznie ją demonstrował. Znalazł się on w gronie siedmiu diakonów, którzy mieli służyć ubogim. Został oskarżony, że występuje przeciwko prawu i zwyczajom. Publicznie wyznał Chrystusa, za co został ukamienowany. W jego egzekucji wziął udział Szaweł, czyli św. Paweł, późniejszy Apostoł Narodów, Pilnował on szat oprawców. Był oficjalnym świadkiem kamienowania - reprezentował Sanhedryn.

Drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia według ludowych zwyczajów miał radosny charakter. Witano w domostwach młodych kawalerów, szczególnie w domach zamieszkałych przez panny na wydaniu. Dla kawalerów było to okazja do zaprezentowania się z jak najlepszej strony przed nią samą i jej rodziną. Dla panny – szansa na pokazanie sposobu, w jaki prowadzi dom.

Po wsiach i miastach krążyli również kolędnicy. Wchodząc do domów, składali życzenia gospodarzom. Odgrywali scenki, które odwoływały się do narodzenia Chrystusa. Kolędników wszędzie przyjmowano dobrze, wierząc, że przynoszą oni szczęście domownikom. Za występ byli nagradzani słodyczami i drobnymi pieniędzmi.

We wspomnienie św. Szczepana w kościołach w całej Polsce święci się owies, jako symbol ofiary męczenników, by służył zwierzętom domowym za pokarm, został zasiany na wiosnę i dał plon.

W niektórych parafiach podczas obrzędu błogosławieństwa wierni rzucają owsem i w siebie nawzajem na znak kamienowania św. Szczepana i przyjęcia jego ofiary jako wzoru.