Opat cysterskiego zakonu w Wąchocku o. Eugeniusz Augustyn mówi, że 26 stycznia jest ważnym dniem w historii zakonu. - Jest nie tylko zadaniem ale i wezwaniem, by sięgać do źródeł. Wspominając świętch naszych opatów, patrzymy na świadectwo ich życia. To wskazówka, abyśmy sami potrafili czerpać z ich duchowego dziedzictwa, by innych ludzi monastyczną drogą doprowadzać do Boga - powiedział o. Augustyn.

Cystersi byli pionierami w dziedzinie gospodarki i hodowli na ziemiach polskich, mistrzami sztuki murarskiej i sakralnej. Św. Robert był założycielem zakonu cystersów. W roku 1075 wraz z współbraćmi w północnej Burgundii w Melesme, założył klasztor i zaprowadzili w nim surową dyscyplinę opartą na Regule św. Benedykta.

Za czasów drugiego opata św. Alberyka zmieniono czarny habit benedyktyński na szary lub biały z czarnym szkaplerzem. O ile dwaj pierwsi opaci kładli duchowe fundamenty pod zreformowane życie zakonne, to św. Stefanowi przypadło w udziale nadanie mu trwałych form organizacyjnych. Uczynił to, dając zakonowi nowe ustawy będące uzupełnieniem „Reguły” św. Benedykta. Ten dokument nosił nazwę "Karta miłości - carta caritatis".