Piotr Gaca urodził się w 1927 roku w Przystałowicach Małych. Był jednym z najwybitniejszych twórców muzyki ludowej. - Piotr Gaca uważany jest za najbardziej wybitnego skrzypka w naszej okolicy. Jak napisał prof. Bieńkowski, cytując Schumanna: "panowie, czapki z głów, oto mistrz!" - tak zakończył biogram Piotra Gacy, który otrzymał nagrodę im. Oskara Kolberga w 2013 roku. Piotr Gaca uczestniczył też w przeglądach kapel, zespołów, był zapraszany do naszego muzeum przy okazji różnych uroczystości. Wraz ze swoimi uczniami inaugurował Rok Kolberga w Przysusze w 2014 roku - mówi dr Agnieszka Zarychta-Wójcicka z Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze.

Piotr Gaca nie pochodził z muzykalnej rodziny, ale jego szwagier, Franciszek Pańczak z Bąkowa, był dobrym skrzypkiem i jednym z jego pierwszych nauczycieli. Dwunastoletni Piotr zarabiał u niego na lekcje muzyki pasieniem krów. Pierwsze instrumenty, m.in. używaną harmonię, otrzymał od ojca, który zorientował się, że jego synowie są uzdolnieni muzycznie. Była to poważna inwestycja w ich przyszłość.

Uczył się gry u Jana Bogusza z Kamiennej Woli. W wieku 16 lat grał z nim na weselach. Występował z basistą Leonem Rekiem i Józefem Papisem. Grał również z Franciszkiem Pańczakiem. Po śmierci Jana Bogusza Piotr Gaca nauczył grać swoich braci i stworzył kapelę rodzinną.

W 1950 r. zadebiutowali grą na wiejskim weselu. Razem osiągnęli sławę, byli „najbardziej okrzyczaną kapelą na okolicę” – tak zachwalali ich sąsiedzi. W końcu lat 60. kapela Gaców grała w składzie: skrzypce, harmonia, saksofon, trąbka i perkusja. Kapela Gaców rozpadła się po śmierci Władysława. Po 1990 r. Piotr coraz rzadziej grywał na weselach, zaczął być natomiast zapraszany do miasta, m.in. od 1995 grywał wielokrotnie w Domu Tańca, wraz z ze swoim synem harmonistą Stanisławem, bratem Janem Gacą oraz Tadeuszem Jedynakiem. 

Artysta zachował stary miejscowy repertuar muzyczny, tradycyjną technikę gry, a także prostotę i naturalność zachowania na scenie. Uczył gry na skrzypcach ludzi zafascynowanych autentyczną muzyką ludową, skupionych w Stowarzyszeniu "Dom Tańca". Nagrania jego muzyki znajdują się w archiwach Polskiego Radia w Kielcach, Instytutu Sztuki PAN, Polskiego Radia oraz Andrzeja Bieńkowskiego i Stowarzyszenia "Dom Tańca" w Warszawie.

Sława Piotra Gacy znacznie wykraczała poza ziemię przysuską. W 2013 r. otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. - Początkowo został odkryty przez Piotra Gana i jego nagrania były publikowane w Radiu Kielce i w ten sposób prof. Bieńkowski do niego trafił. Z czasem Piotr Gaca stał się mistrzem dla wielu młodych ludzi. Odwiedzali go uczniowie z Opola, Olsztyna, Krakowa, Warszawy i dzięki temu stał się popularny nie tylko w naszym regionie, ale także uczestniczył w wielu wydarzeniach w stolicy i poza granicami naszego kraju - dodaje dr Agnieszka Zarychta-Wójcicka.

Zmarł 13 stycznia 2017 roku w Warszawie w wieku 90 lat. Pogrzeb odbędzie się w Sadach k. Potworowa we wtorek o godz. 9.30.