- Jest dla mnie bardzo istotne, że przyszły rok będzie rokiem Oskara Kolberga i kultury ludowej - jej twórców, badaczy i odbiorców. Chciałem podziękować zwłaszcza tym, którzy promują kulturę, którzy wiedzą, czym różni się folklor od kultury ludowej. Należy podkreślać, jak wiele w polskiej kulturze współczesnej zaczerpnięte jest ze źródeł kultury ludowej, jak jest ona ważna z punktu widzenia edukacyjnego - podkreślał podczas uroczystości minister Bogdan Zdrojewski.
W tegorocznej, 38 edycji nagrody, wyróżniano artystów tworzących w dziedzinach ludowej sztuki plastycznej, obrzędowej, rękodzielniczej, w obszarze poezji ludowej, śpiewu, muzyki instrumentalnej i tańca. Nagrodzono również tych, którzy gromadzą i przekazują wiedzę o kulturze ludowej, wskazują na jej bogactwo i różnorodność, dokumentują, opracowują naukowo, chronią i zachowują dla przyszłych pokoleń.
Patronem nagrody jest Oskar Kolberg - etnograf, folklorysta, kompozytor, twórca największego w XIX wieku zasobu źródeł etnograficznych do badania kultury ludowej obszaru dawnej Rzeczypospolitej, autor serii monografii Lud i Obrazy etnograficzne, które tworzą podwaliny współczesnych nauk o kulturze (etnografii, etnologii, folklorystyki, etnomuzykologii) i do dziś są inspiracją twórczości naukowej i artystycznej.
Nagroda ustanowiona została w 1974 r. Od początku jest przyznawana pod patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Organizację konkursu sprawuje obecnie Narodowe Centrum Kultury we współpracy z Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu i Fundacją „Cepelia" Polska Sztuka i Rękodzieło w Warszawie przy zaangażowaniu Towarzystwa Kulturalnego im. Oskara Kolberga w Przysusze.