Badanie przeprowadził Instytut Badawczy IPC. Ankieterzy przepytali 1109 osób. Niemal połowa badanych nie przekroczyła 45. roku życia, choć 21% to seniorzy. Aż 43% legitymuje się wykształceniem wyższym. Ponad 1/3 ankietowanych mieszka na wsi, tyle samo - w miastach liczących powyżej 250 tys. mieszkańców. Odpowiedzieli oni na 16 pytań o smogu, przyczynach jego powstawania i wpływie na zdrowie człowieka, uchwale antysmogowej czy dofinansowania instalacji odnawialnych źródeł energii.

Niemal 100% ankietowanych deklaruje, że zna termin "smog" i przyczyny jego powstania. 52% ocenia pozytywnie jakość powietrza w swoim miejscu zamieszkania. Tak twierdzi aż 80% mieszkańców wsi i tylko 27% mieszkańców miast powyżej 100 tys. mieszkańców. Prawie 48% badanych (głównie mieszkańców wsi i małych miast) widzi w swojej okolicy problem spalania śmieci w przydomowych kotłowniach.

Ponad 3/4 ankietowanych uważa, że kołtownie domowe są liderami w zanieczyszczaniu powietrza. Aż 72% wśród winowajców umieszcza zakłady przemysłowe. Tak naprawdę nie wpływają one na zanieczyszczenie powietrza w woj. mazowieckim nawet w 10%. Na trzecim miejscu ankietowani umieścili tansport (62%). 

43% respondentów nie wie, gdzie szukać informacji o smogu, a także o wsparciu finansowym na termomodernizację czy wymianę pieców. 60% o ochronie środowiska dowiaduje się z mediów. 70% ankietowanych uważa, że walka ze smogiem nie jest efektywna z przyczyn ekonomicznych. Dla 53% powodem naszych problemów z powietrzem jest nieprzestrzeganie prawa.  Natomiast 47% respondentów przyczyny niepowodzeń upatruje w braku wiedzy mieszkańców województwa.

Z  raportem z badania można zapoznać się na stronie internetowej www.powietrze.mazovia.pl.

Wynikami zaskoczony jest marszałek Adam Struzik. - Tak dużo mówi się ostatnio w mediach o problemie smogu, a ludzie jednak uważają, że to fabryki są odpowiedzialne za stan powietrza, a nie to, czym oni palą we własnych domach. Okazuje się, że tak jak w przypadku gospodarki odpadami, stan wiedzy społecznej i pewnego nastawienia społecznego jest niezwykle ważny. 

– Cała Polska boryka się ze smogiem. Przyczyną jest niska emisja, która ma dwa źródła. Pierwsze związane jest przede wszystkim z indywidualnym ogrzewaniem w domach. W naszym klimacie piece praktycznie używane są od jesieni do wiosny. Drugim są spaliny z samochodów. Natężenie ruchu na naszych drogach jest bardzo duże. Widać to szczególnie w aglomeracjach. Po za tym po naszych drogach porusza się wiele pojazdów nieekologicznych, w kiepskim stanie technicznym. Jednak cały czas podejmujemy działania, aby te sytuację zmienić – zauważa Adam Struzik.

Samorząd woj. mazowieckiego zwalcza smog poprzez wiele różnorodnych działań. Na projekty antysmogowe podmioty z województwa otrzymały 1,4 mln zł z UE. Za te środki unijne zrealizowano 244 inwestycji. Same samorządy uzyskały blisko pół miliarda zł dofinansowania. Powstały strategiczne dokumenty jak programy ochrony powietrza i uchwała antysmogowa. Prowadzone są szkolenia i warsztaty, organizowany jest Kongres Czystego Powietrza.

 – Kluczowa w naszych działaniach antysmogowych jest edukacja. Chcemy wspierać tzw. wychowanie ekologiczne, bo jesteśmy przekonani, że wiele możemy zdziałać sami, zmieniając sposoby postępowania, nawyki. Odpowiedzialność za jakość powietrza spoczywa na nas. Nasze badania pokazały, że Mazowszanie nie wiedzą, gdzie szukać środków na wymianę źródeł ogrzewania i jak je zdobywać. Musimy im pomóc dotrzeć do tych informacji – podkreśla Marcin Podgórski, dyrektor departamentu gospodarki odpadami, emisji i pozwoleń zintegrowanych w Urzędzie Marszałkowskim.

Istotne miejsce zajmują programy wymiany pieców. W tym roku w puli konkursowej znalazało się 12,4 mln zł środków unijnych. Złożone zostały 63 projekty na ponad 65 mln zł. Po ocenie formalne zostało 46 wniosków. Trwa ocena merytoryczna. Do dyspozycji są także instrumenty zwrotne - ponad 80 mln zł na termomodernizację budynków wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych, w tym wymianę urządzeń grzewczych. Pożyczek tych udziela Getin Bank.

 – Osiągnęliśmy już tzw. kamienie milowe w trwającym regionalnym programie operacyjnym, a w naszej rezerwie ogólnej wciąż mamy spore środki. Mowa nawet o 100 mln zł. Walka z ograniczaniem niskiej emisji, ochrona powietrza to jedne z naszych priorytetów na najbliższe lata. Dlatego będziemy się starać przeznaczyć na te działania możliwe duże wsparcie – podkreśla Marcin Wajda, dyrektor departamentu rozwoju regionalnego i funduszy europejskich UMWM.

 Ostatniego dnia zeszłego roku władze Mazowsza uruchomiły trzeci nabór na projekty związane z ograniczaniem zanieczyszczeń powietrza oraz tzw. niskiej emisji. Tym razem do zdobycia jest 12,9 mln zł. Samorządy, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, a także TBS-y swoje projekty mogą zgłaszać do 8 maja br. Wnioskodawcy mają szansę zdobyć nawet do 80 proc. dofinasowania na projekty dotyczące wymiany źródeł ciepła. Warto podkreślić, że beneficjenci ubiegający się o to wsparcie będą mogli uzyskać zwrot nawet do 50 proc. kosztów kwalifikowanych na przeprowadzone w ramach swojego przedsięwzięcia prace termomodernizacyjne. Fundusze europejskie będzie można przeznaczyć na wymianę kotłów, pieców, urządzeń grzewczych w jednorodzinnych i wielorodzinnych budynkach mieszkalnych oraz kotłowniach osiedlowych. Finansowanie obejmie też wymianę źródeł ciepła w budynkach użyteczności publicznej. Wspierana będzie wymiana na kotły elektryczne, olejowe, spalające biomasę (np. drewno, pellet) lub paliwa gazowe. Środki unijne mogą również wspomóc podłączenie do sieci ciepłowniczej lub chłodniczej.