Żydzi zaczęli przybywać do Iłży po roku 1789. W 1827 r. stanowili ponad 20 proc. mieszkańców, a w końcu XIX w. już blisko połowę. Prawie wszyscy zostali zgładzeni przez Niemców w październiku 1942 r. Więcej o historii żydowskiej społeczności w Iłży tutaj https://www.pik.radom.pl/pamiec/

20 października o godz. 18 zapraszamy do Powiatowego Instytuty Kultury (ul. Jakubowskiego 5) na koncert "Muzyka ocalała" Symchy Kellera. Grał m.in. dla polskiego papieża i amerykańskiego prezydenta, a teraz - wystąpi przed nami! - mówi Renata Metzger, dyrektor PIK.

Symcha Keller to z urodzenia łodzianin, rabi i działacz społeczności żydowskiej. W prowadzeniu modlitw opiera się na tradycyjnej, mistycznej oprawie muzycznej. Duży nacisk kładzie na muzykę chasydzką, anonimowych kompozytorów z małych miasteczek, które były centrami chasydyzmu w XVIII i XIX w. Za działalność na rzecz dialogu polsko-żydowskiego został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
"Jaką muzykę zagrać? Jaki ułożyć program? (...). Zawsze mówiłem że życie tutaj w Polsce nie jest proste. Jedną nogą pośród żywych, jedną pośród martwych... I niech się nikomu nie wydaje że to takie proste!" - napisał Keller przed jednym z koncertów, organizowanych jak i nasz, dla pamięci pomordowanych.

W tym roku przypada 80. rocznica Aktion Reinhardt czyli niemieckiej akcji, która doprowadziła, w latach 1942 - 1943 na polskich terytoriach okupowanych do wymordowania około 1,85 miliona Żydów, w większości polskich obywateli. Niemcy chcieli nie tylko wymordować wszystkich Żydów, ale nawet zatrzeć jakikolwiek ich ślad kilkuset letnich związków z lokalnymi społecznościami, Polską, Europą. Dlatego szukając nazwy dla naszego cyklu wydarzeń, wybraliśmy - "Pamięć....". Pamięć o pomordowanych, o historii to najlepszy sposób na wyrażenie sprzeciwu wobec zbrodni, zła - wyjaśnia dyr Renata Metzger.

21 października (w przededniu likwidacji iłżeckiego getta) o godz. 11 spotykamy się na żydowskim cmentarzu na uroczystości upamiętniającej pomordowanych. Modlitwę poprowadzi Ryfka Foremniak - szlichat cibur (świecki kantor).
O godz. 11.45 w PIK Ryfka Foremniak wygłosi prelekcję: "Kobieta w judaizmie". Potem koncert - "Izrael żyje". Kantorce będzie towarzyszyć Anna Hajduk- Rynkowicz. Foremniak to także psycholog i dziennikarka. Pracuje w progresywnych społecznościach żydowskich w Polsce. Prowadzi i organizuje nabożeństwa szabatowe oraz świąteczne czy obchody ważnych rocznic. Koordynowała kilkuletnie projekty kształcenia osób prowadzących nabożeństwa w synagogach reformowanych. Występowała m.in. na koncertach i festiwalach w Los Angeles, Warszawie, Gdańsku, Zielonej Górze, Lublinie, Krakowie i Chełmie oraz na radomskich Spotkaniach z Kulturą Żydowską "Ślad". Wielokrotnie prowadziła warsztaty wokalne. Śpiewa w języku hebrajskim, jidysz i ladino. Należy do zespołu wokalnego Szir Awiw.

Patronat honorowy nad "Pamięcią..." objął starosta radomski Waldemar Trelka.
Wstęp na wszystkie wydarzenia - wolny.
Współorganizatorem "Pamięci..." jest Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Polsce.