Jako datę odzyskania przez Polskę niepodległości przyjmujemy 11 listopada, tymczasem Radom był wolny i samorządny już wcześniej. W sobotę, 2 listopada 1918 roku, po mszy za poległych w kościele św. Katarzyny, z gmachu Cesarsko-Królewskiej Komendy Powiatowej (dziś Urząd Miejski w Radomiu przy pl. Corazziego) zdjęto znaki okupacyjne, a zawieszono biało-czerwoną flagę, polskiego orła legionowego, herb Miasta Radomia i portret Józefa Piłsudskiego. W samo południe na frontowy balkon gmachu wyszli członkowie Komitetu Pięciu, komisarz Rządu Polskiego na powiat radomski Zygmunt Słomiński i komendant placu Józef Marjański. Do wiwatujących radomian przemówił wtedy Stanisław Kelles-Krauz: „Powiewały z tego balkonu sztandary carskie, pruskie, austriackie, jako symbole wrogich państw zaborczych. Obecnie – w imieniu Tymczasowego Komitetu Rządzącego – zawieszam nasz znak narodowy! Niech powiewa nad ich trony, na chwałę ludu polskiego, na pohybel wrogom! Niech żyje Polska!”.

2 - 24 listopada 2019 roku „Wolne miasto wolnych obywateli” – radomskie obchody 101 rocznicy odzyskania Niepodległości

Radom był pierwszym miastem Królestwa Polskiego, które w 1918 roku wywalczyło wolność. Niepodległość ogłosiliśmy już 2 listopada. Zawiązał się wtedy tzw. Komitet Pięciu i powstała „Republika Radomska”, która miała swój własny rząd, policję i wojsko. A w następnych miesiącach i latach radomianie brali udział w krwawych walkach o granice odrodzonej Rzeczpospolitej. Od roku radomskie szkoły odwiedza „Budka Niepodległości”, z której zadzwonić można do ojców polskiej i radomskiej niepodległości. Natomiast na pl. Corazziego do 20 listopada oglądać można wystawę plenerową „Radomianie dla Niepodległej”.

Program obchodów 101 rocznicy odzyskania niepodległości:

2 listopada, godz. 12.00, Uwalniamy Ducha Republiki Radomskiej

Jako datę odzyskania przez Polskę niepodległości przyjmujemy 11 listopada 1918, tymczasem Radom już od 2 listopada budował swoją samorządność. Tę wspaniałą historię zna już wiele osób. Postarajmy się, by było ich jeszcze więcej. W Radomiu, w okolicy, w całym kraju i na świecie. Na miejskim profilu Facebook Radom pojawi się post „Radom – wolne miasto wolnych obywateli”, zawierający „Dzienniki Republiki Radomskiej”. 2 listopada o godz. 12.00, 101 lat po ogłoszeniu w Radomiu wolności,  udostępnijmy go, wyślijmy wszystkim przyjaciołom i znajomym!

4 listopada, godz. 16.00, „Seniorzy dla Niepodległej” - wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych (DK Idalin, ul. Bluszczowa 4/8).

5 listopada, godz. 11.00, Projekcja tryptyku filmowego Radomianie dla Niepodległej. Trzy  fabularyzowane  dokumenty  opowiadają  o  udziale  radomian  w  walce  o  niepodległość  i  granice  odrodzonej  Rzeczypospolitej  („Republika  Radomska”,  „Na  pomoc  Orlętom”, „W bojach o niepodległość i granice”). Każda z części tryptyku filmowego  poprzedzona  będzie wstępem autora filmów, historyka Przemysława Bednarczyka (OKiSz Resursa Obywatelska, ul. Malczewskiego 16)

6 listopada, godz. 17.00, „Herb Radomia na przestrzeni wieków” –spotkanie z dr. hab. Henrykiem Seroką, autorem monografii historycznej „Herb Radomia”  (Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Piłsudskiego 12)

8 listopada, godz. 9.00 - XV Marsz Wolności „Na straży ładu i bezpieczeństwa”, w 100-lecie powstania Policji Państwowej. O godz. 9.00 msza św. za dusze polskich policjantów pomordowanych w Katyniu. Po nabożeństwie krótka prelekcja historyczna na temat początków radomskiej policji - Adam Duszyk (Katedra Radomska,  ul. Sienkiewicza 13). Ok. godz. 10.00 przemarsz na pl. Corazziego i symboliczne przypomnienie wydarzeń z 2 listopada 1918 roku związanych z powstaniem Republiki Radomskiej. Następnie przemarsz pod Pomnik Czynu Legionów w Rynku. O godz. 10.30 dowódcy grup rekonstrukcyjnych złożą meldunek Józefowi Piłsudskiemu (w tej roli emerytowany dyrektor VI LO Adam Wasilewski). Wystąpienia okolicznościowe, odśpiewanie Mazurka Dąbrowskiego, złożenie wiązanek kwiatów pod pomnikiem. Udział grup rekonstrukcyjnych: Szkolna Grupa Rekonstrukcji Historycznej w barwach 145. Pułku Strzelców Kresowych; Szkolna Grupa Rekonstrukcji Historycznej w barwach Ochotniczej Legii Kobiet. Organizator: VI LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Jana Kochanowskiego w Radomiu.

godz. 17.00 – wernisaż „Marywil – ogień i czas. Ceramiczne dziedzictwo Radomia”. Ekspozycja przygotowana przez Tomasza Staniszewskiego i Martę Trojanowską przybliży zapomniane dziedzictwo ceramiczne Radomia – 102-letnią historię fabryki Marywil. Jest to pierwsza taka wystawa o ikonie przemysłu Radomia; fabryce, która począwszy od czasów carskiej Rosji, poprzez dwudziestolecie międzywojenne i lata PRL była jednym z wiodących producentów płytek ceramicznych, wyrobów ogniotrwałych i kamionkowych w kraju i poza jego granicami. Zostaną na niej pokazane zbiory m.in. autorów wystawy, Archiwum Państwowego w Radomiu, Radomskiej Biblioteki Cyfrowej oraz prywatnych osób. Zgromadzone dokumenty i pamiątki składają się na fascynujące dzieje Marywilu, ale i przybliżają estetykę, którą wciąż możemy zachwycać się, chodząc po posadzkowych dywanach w radomskich kamienicach (Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Piłsudskiego 12, sala 36).

9 listopada, godz. 10.00 -  Rowerowy Rajd Niepodległości - VIII Memoriał Muńka  (MOSiR Borki, ul. Stasieckiego 78)

godz. 17.00 -  Muzyka naszych czasów - recital fortepianowy Piotra Sałajczyka. W programie utwory Karola Szymanowskiego, Witolda Lutosławskiego, Władysława Szpilmana i Mieczysława Wajnberga. Koncert dofinansowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury (Zespół Szkół Muzycznych, ul . 25 Czerwca 70)

godz. 18:00 – „Pieśni i sonety miłosne. Koncert z okazji Święta Niepodległości”. Wykonawcy: Marcin Bronikowski – baryton; Jan Jakub Bokun – dyrygent; Radomska Orkiestra Kameralna. W programie m.in. pieśni Mieczysława Karłowicza, sonety miłosne Tadeusza Bairda (Sala Koncertowa UM, ul. Żeromskiego 53), impreza biletowana.

10 listopada, godz. 11.11 - VII Radomski Bieg Niepodległości - zapisy i szczegóły na www.biegiemradom.pl

godz. 16.00 - widowisko „Wyśpiewana  Niepodległa. Historia  nutami  pisana” (sala Oratorium ul. Grzybowska 22)

11 listopada, godz. 7 .00 – 17.00 - impreza samochodowa „Superoes” z okazji Święta Niepodległości (Automobilklub Radomski, ul. Warszawska 17/21)

godz. 10.45 - obchody oficjalne 101 rocznicy Odzyskania Niepodległości: godz. 10.45 - zbiórka uczestników uroczystości i pocztów sztandarowych przed Katedrą Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu (ul. Sienkiewicza 13; godz. 11.00 - uroczysta msza św. w Katedrze Opieki Najświętszej Maryi Panny; godz. 12.15 - przemarsz uczestników pod Pomnik Czynu Legionów w Rynku; godz. 12.35 -  wystawienie warty honorowej przy Pomniku Czynu Legionów, złożenie meldunku Dowódcy Garnizonu Radom; godz. 12.40 - odegranie Hymnu Państwowego, wystąpienie okolicznościowe, odznaczenia, Apel Pamięci, salwa honorowa, złożenie kwiatów pod Pomnikiem Czynu Legionów, wiązanka melodii Orkiestry Wojskowej.

12 listopada,  godz. 18.00 - koncert muzyki polskiej nauczycieli i uczniów Zespołu Szkół Muzycznych w Radomiu (ZSM, ul . 25 Czerwca 70)

14 listopada, godz. 18.00 – „Naszej Niepodległej” II edycja. Wieczór poezji patriotycznej -publiczność będzie miała okazję wysłuchać interpretacji wierszy o tematyce patriotycznej przez osoby różnych środowisk działających  w Radomiu. Usłyszymy m.in. przedstawicieli służby zdrowia, policji, aktorów, poetów, dziennikarzy, polityków, spółdzielni mieszkaniowych, ośrodków kultury, sportowców i ZHP. Nie zabraknie pieśni i piosenek patriotycznych w wykonaniu absolwentów i uczniów V LO im R. Traugutta, zaś przy fortepianie zasiądzie Robert Grudzień. Nad całością czuwać będzie Agnieszka Gierwatowska i Zofia Falkiewicz ( RKŚTiG Łaźnia, ul. Żeromskiego 56).

15 listopada, godz. 15.30 - Memoriał Szachowy Marszałka Józefa Piłsudskiego (Młodzieżowy Dom Kultury, ul. Słowackiego 17)

godz. 18.00 - Wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych, w tym występy artystyczne uczestników zajęć muzycznych organizowanych w Domu Kultury Borki. (DK Borki, ul. Sucha 2)

16 listopada, godz. 15.00 - Spacer po Radomiu „Za mundurem panny sznurem” (zbiórka: parking przy Cmentarzu Prawosławnym, ul. Warszawska 15) - szczegóły na stronie: www.facebook.com/stowarzyszeniedrogamleczna

21-24 listopada V Dni Lwowa i Kresów Wschodnich

21 listopada, godz. 17.00 – „Przyśniła się dzieciom Polska” - montaż słowno -muzyczny w  wykonaniu  młodzieży  z PSP nr 17 w Radomiu (RKŚTiG Łaźnia, ul. Żeromskiego 56)

22 listopada, godz. 17.00 - prelekcja i prezentacja książki „Dwa powstania – blaski i cienie obrony Lwowa w 1918/19 roku” – wykład dr Damiana K. Markowskiego – historyka, pracownika IPN, znawcy historii Kresów, autora książek „Płonące Kresy”, „Anatomia strachu”, „Sowietyzacja obwodu lwowskiego 1944–1953” oraz „Dwa powstania – bitwa o Lwów 1918”, a także dziesiątków artykułów w czasopismach i opracowaniach historycznych (RKŚTiG Łaźnia, ul. Żeromskiego 56)

23 listopada, godz. 17.00 – „Rozśpiewany Lwów” - występ zespołu Tyligentne Batiary (RKŚTiG Łaźnia, ul. Żeromskiego 56)

24 listopada, godz. 12.30 uroczysta msza św. w kościele Ojców Bernardynów, w intencji Orląt Lwowskich – Synów Ziemi Radomskiej, poległych w obronie polskości Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w wojnie 1918–1919 r. (kościół pw. św. Katarzyny, ul. Żeromskiego 6/8)

Organizatorzy: UM w Radomiu, , 42 Baza Lotnictwa Szkolnego, Komenda Miejska Policji, VI LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. J. Kochanowskiego, Zespół Szkół Muzycznych, Katedra Radomska, Katolickie Liceum Ogólnokształcące im. św. Filipa Neri, OKiSz Resursa Obywatelska, Radomska Orkiestra Kameralna, Miejska Biblioteka Publiczna, KŚTiG Łaźnia, Dom Kultury Idalin, Dom Kultury Borki, Młodzieżowy Dom Kultury, Automobilklub Radomski, Stowarzyszenie Droga Mleczna, Stowarzyszenie Biegiem Radom, Stowarzyszenie „Młyńska” Bonum Verum Pulchrum, Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w Radomiu, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Radomia.