Marszałek Struzik powiedział, że pierwsze w pełni wolne wybory samorządowe były trzema milowymi krokami w rozwoju Rzeczpospolitej. Pierwszy to reforma samorządowa w 1990 r., drugi to wprowadzenie dwóch kategorii samorządu w 1998 r. – samorządu powiatowego i samorządu wojewódzkiego. I wreszcie 1 maja 2004 r., czyli wejście Polski do Unii Europejskiej.

- Samorządy odegrały olbrzymią rolę w absorpcji środków europejskich, w tych przemianach, które miały miejsce w każdej gminie, w każdym powiecie, w każdym województwie. Warto sobie dziś uświadomić, że po zapłaceniu składki ten pozytywny przepływ środków z Unii Europejskiej to jest 118 miliardów euro. To są pieniądze zainwestowane w naszą mikrostrukturę, szkoły, domy kultury, w szpitale, autostrady i wiele innych obszarów. Chciałbym szczególnie podkreślić olbrzymią rolę, jaką samorządy wszystkich kategorii odegrały w tym awansie cywilizacyjnym i w absorpcji środków europejskich. Mówię to też w kontekście pewnego sceptycyzmu, który się pojawia w głosach niektórych polityków. Samorządność jest immanentną cechą Unii Europejskiej. My budujemy wspólnoty, od sołectwa, od dzielnicy, przez gminę, powiat, województwo, po wspólnotę narodową. I wreszcie tę największą Wspólnotę Europejską, której jesteśmy członkiem. Więc świętując, pamiętajmy właśnie o tych ważnych krokach milowych w rozwoju naszej ojczyzny – dodaje marszałek.

Wybory 27 maja 1990 r. były pierwszymi w pełni wolnymi wyborami w powojennej historii Polski – nie ograniczały ich żadne dodatkowe warunki, jak w przypadku kluczowych wyborów 4 czerwca 1989 r. Miały też miejsce jeszcze przed pierwszymi powszechnymi wyborami prezydenckimi. Były więc nie tylko ważnym wydarzeniem w historii polskich samorządów, ale też kluczowym z perspektywy demokratycznej transformacji po roku 1989 i upadku komunizmu.

30 lat samorządności to trzy dekady ogromnej pracy mieszkańców i samorządowców, to wielka lekcja samodzielnego decydowania o naszym najbliższym otoczeniu. 27 maja 1990 r. odbyły się wybory, które zmieniły Polskę. Od tego czasu, wspólnie z mieszkańcami naszych małych ojczyzn, budujemy miasta i miejscowości. Tworzymy społeczeństwo obywatelskie, na co dzień pracujemy z organizacjami pozarządowymi, razem z obywatelami rozwijamy systemy współpracy i współzarządzania.