Radom 90.7 FM | Końskie i Opoczno 94 FM | Skarżysko Kam. 94.5 FM | Kozienice 97.9 FM
Na antenie:
POPOŁUDNIE PLUS RADOM
Sylwia Pysiak
Patron dnia: św. Cecylia, dziewica i męczennica
Dziś jest: Piątek, 22 listopada 2024

REGION

Poznajmy nowe miasto - Solec nad Wisłą

środa, 30 grudnia 2020 12:50 / Autor: Wojciech Sałek
Poznajmy nowe miasto - Solec nad Wisłą
foto: solec.pl
Wojciech Sałek

To dawne miasto królewskie, któremu prawa nadał Kazimierz Wielki, strzegło jednego z najstarszych i najważniejszych traktów handlowych, który wiódł z Rusi Czerwonej do centrum państwa piastowskiego. Po to wzniesiony był przez Kazimierza Wielkiego był zamek, którego ruiny pozostały do dziś. Od 1 stycznia 2021 roku ponownie Solec nad Wisłą bedzie miał status miasta.

Rozmowa z burmistrzem miasta i gminy Solec nad Wisłą Markiem Szymczykiem: 

Historia

Nazwa miejscowości pochodzi od prowadzonego w niej handlu solą. Według legendy najstarsza wzmianka dotycząca Solca wiąże się ze wskrzeszeniem Piotrawina w 1078 r. przez św. Stanisława, biskupa krakowskiego.

Solec jest jednym z najstarszych punktów osadniczych w Małopolsce. Około 1136 r. istniał tu gród Arcybiskupa Gnieźnieńskiego. Przez około 200 lat Solec pozostawał w rękach zakonu bożogrobców miechowskich. W roku 1325 Władysław Łokietek wykupił Solec z rąk zakonu. Miasto lokował tu król Kazimierz Wielki między 1334 a 1341 r., on także wzniósł gotycki zamek, przekształcony w 1620 r. przez Krzysztofa Zbaraskiego w rezydencję renesansową.

W XIV - XVIII w. Solec był ośrodkiem handlu zbożem i solą. Spławiano stąd Wisłą zboże z folwarków starostwa soleckiego, majątków cystersów wąchockich, benedyktów świętokrzyskich i dóbr biskupów krakowskich klucza iłżeckiego. Świadczyły o tym liczne jeszcze przy końcu XVIII w. spichrze i port rzeczny.

Solec w wieku XVI jako ośrodek rozległych dóbr królewskich stał się rezydencją starościńską. Na uwagę zasługuje okres starostowania Krzysztofa Zbarskiego. Magnat ten buduje nowy zamek, rozbudowuje kościół farny i funduje kościół zakonu reformatów. Potop szwedzki i najazd Rakoczego spustoszyły Solec, zniszczeniu uległ zamek.

Straty wojenne i wiele innych przyczyn złożyło się na upadek Solca, który w 1869 roku został pozbawiony przez władze carskie praw miejskich. Nie można pominąć faktu, że przez blisko 100 lat Solec był ośrodkiem kształcenia nauczycieli. Tu od 1866 r. działało Seminarium Nauczycielskie, a następnie Gimnazjum i Liceum Pedagogiczne. Obecnie kształci się tu młodzież w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych.

Kościoły

W Solcu znajdują się cztery kościoły. Uważa się, że pierwotny kościół istniał tu przy rezydencji arcybiskupów gnieźnieńskich. Parafia powstała prawdopodobnie w XIII w. Murowaną świątynię pw. Wniebowzięcia NMP ufundował król Kazimierz Wielki w 1370 r. Został on przebudowany na przełomie XVI-XVII w. W 1604 r. był konsekrowany a restaurowany w 1825 i 1917 roku. Ma charakter budowli późnorenesansowej. Bardzo bogaty wystrój barokowych wnętrz pochodzi z XVII - XVIII w. Na uwagę zasługują sklepienia ze sztukateriami, żelazne średniowieczne okucia drzwiowe oraz późnorenesansowy ołtarz z XVII w.

Kolejna świątynia w Solcu nad Wisłą to kościół i dawny klasztor oo. Reformatorów, który wzniesiony został w 1626 r. z fundacji Krzysztofa Zbaraskiego. Kościół cmentarny pod wezwaniem Św. Barbary jest datowany na koniec XVI lub na początek XVII wieku.

W ostatnich latach, staraniem proboszcza parafii ks. Krzysztofa Maja, przeprowadzane są gruntowne prace konserwatorskie we wszystkich kościołach znajdujących się na terenie parafii.

Zamek

Zamek solecki, usytuowany na wysokiej skarpie pradoliny Wisły, oddzielony od Solca głębokim wąwozem strzegł nie opasanego murami miasta, przepraw wiślanych oraz komory celnej w pobliskim Kamieniu. Został wzniesiony przez Kazimierza Wielkiego ze względu na strategiczne położenie Solca na szlakach handlowych. W roku 1656 zamek został zdobyty i zniszczony przez wojska szwedzkie. Około roku 1780 obiekt częściowo odbudowano. Do zamieszkania nadawał się do XIX wieku, kiedy zaczęto rozbierać jego szczątki. Do dziś zachowały się dolne partie murów zamkowych.

Sport

Od 1969 roku Solec nad Wisłą na swoją drużynę piłkarską. Jej piersza nazwa to Ludowy Zespół Sportowy „Wisła”. Barwami klubu są kolory zielony i czerwony. Godłem MLKS jest emblemat Zrzeszenia Ludowe Zespoły Sportowe, stanowiący koło, na którego zielonym polu znajdują się ułożone w obwodzie kłosy, a pośrodku wschodzące słońce. W sezonie 2008/2009 zespół wywalczył awans do A klasy. Obecnie zespół nosi nazwę GKS Wisła Solec.

Rekreacja

Solec nad Wisłą to oprócz żywej lekcji historii wspaniałe miejsce dla wędkarzy, grzybiarzy, miłośników sportów wodnych oraz amatorów turystyki pieszej i rowerowej. Stąd można zaplanować wycieczki do Kazimierza nad Wisłą, Sandomierza lub Bałtowa.

 

Źródło:   solec.pldiecezja.radom.pl, zspsolec.xaa.pl,  wisla1969solec.futbolowo.pl, www.krzemiennykrag.info