Audycje Radiowe
Wyraźny trend spadkowy w uprawie tytoniu w Polsce
Skala produkcji surowca tytoniowego plasuje Polskę w czołówce europejskich producentów tytoniu. Z drugiej strony produkcja krajowa spada z roku na rok i wynosi obecnie ponad 19 tys. ton. Rozmawialiśmy o tym z Moniką Koźlakiewicz, zastępcą dyrektora departamentu interwencji rynkowych Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa od 2017 roku realizuje zadania związane z monitorowaniem uprawy tytoniu oraz nadzorem nad produkcją i zbyciem surowca tytoniowego.
Polska jest jednym z największych producentów tytoniu w UE. Areał uprawy tytoniu charakteryzuje się silną koncentracją w ujęciu regionalnym. Podstawą rejonizacji uprawy tytoniu są w głównej mierze warunki klimatyczne i glebowe oraz zasoby siły roboczej. Uprawą tytoniu zajmują się wyspecjalizowane gospodarstwa rolne, zrzeszające się w grupy producentów. Na rynku tytoniu w 2021 r. funkcjonowało 10 grup producentów, które zrzeszały ponad 2,5 tys. członków.
W 2021 r. uprawa tytoniu w Polsce prowadzona była w ponad 3,8 tys. gospodarstw rolnych na powierzchni ok. 9,5 tys. hektarów.
Uprawa tytoniu w Polsce, jak i w innych krajach Unii Europejskiej przeżywa obecnie kryzys. Produkcja surowca tytoniowego w naszym kraju wykazuje wyraźną tendencję spadkową. Uprawa tytoniu jest silnie skoncentrowana w układzie terytorialnym, co ma negatywne skutki w kontekście rozwoju zrównoważonego rolnictwa. Dodatkowo niekorzystne zmiany klimatyczne i nasilenie ekstremalnych zjawisk pogodowych, w tym okresy suszy i opady gradu, wpływają negatywnie na uprawy. Zagrożeniem sektora będą również małe zasoby wody, które negatywnie wpłyną na plonowanie. Opłacalność produkcji bardzo spadła, a koszty pracy rosną. Można zaobserwować małe zainteresowanie młodych rolników uprawą tytoniu ze względu na jej niską rentowność i dużą pracochłonność. Krajowa konsumpcja tytoniu wykazuje tendencję spadkową, co jest wynikiem wzrostu cen, wprowadzenia restrykcyjnych zakazów palenia oraz rosnącej świadomości prozdrowotnej.
Szansami rozwoju sektora tytoniowego są koncentracja uprawy w dużych podmiotach gospodarczych, np. organizacjach producentów, modernizacja gospodarstw, oraz działania na rzecz łagodzenia niekorzystnych zmian klimatycznych.