Radom 90.7 FM | Końskie i Opoczno 94 FM | Skarżysko Kam. 94.5 FM | Kozienice 97.9 FM
Na antenie:
PRZEBOJE Z NUTĄ NOSTALGII
Radio Plus Radom
Patron dnia: św. Ambroży, biskup i doktor Kościoła
Dziś jest: Sobota, 07 grudnia 2024

Historia

Pierwsza w Europie, druga na świecie

piątek, 03 maj 2024 14:07 / Autor: Wojciech Sałek
Pierwsza w Europie, druga na świecie
foto: IPN
Wojciech Sałek

Uchwalona 3 maja 1791 roku na Sejmie Czteroletnim ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów była pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną konstytucją. Autorami jej byli Król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj i Adam Stanisław Krasiński. Została ustanowiona ustawą rządową przyjętą przez Sejm Czteroletni.

Konstytucja 3 Maja 1791 r., pierwsza w Europie druga na świecie tak nowoczesna ustawa, podziwiana przez ówczesnych filozofów jak np. Edmund Burke miała być ratunkiem dla gasnącej Rzeczpospolitej pod koniec XVIII wieku. A dlaczego właściwie Rzeczpospolita popadła w taki kryzys i zależność od Rosji ? Czy to wina króla Stanisława Augusta Poniatowskiego ? Czy to prawda, że był bardzo uległy wobec carowej Katarzyny II, która uczyniła go królem?
Dziś m.in te pytania zadaliśmy w programie 'Historia jakiej nie znacie'. Gościem Wojtka Sałka był historyk Krzysztof Szewczyk z Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym:

Prof. Richard Butterwick w swojej monumentalnej pracy naukowej pt. „ Światło i płomień. Odrodzenie i zniszczenie Rzeczpospolitej 1733-1795”, wydanej zresztą stosunkowo niedawno bo 2 lata temu pisze : „W 1788 r. Rzeczpospolita wymknęła się ze strefy równikowej ciszy jaką byłą hegemonia rosyjska, wypłynęła na strategicznie ważne wody i zagroziła geopolitycznym interesom sąsiadów. Rzuciła też ościennym monarchiom wyzwanie ideologiczne i demograficzne… W 1792 r. Rzeczpospolita budziła obawy sąsiadów gdyż była statkiem dobrze przygotowanym do wypłynięcia na globalne wody XIX wieku. Statek ten został więc wielokrotnie ostrzelany z dział i zatopiony…”