Ks. Profesorze, obecna trzecia niedziela zwykła w roku liturgicznym przeżywana jest jako Niedziela Słowa Bożego. Od kiedy i dlaczego?

Ks. J.K.: Ustanowił ją papież Franciszek Listem Apostolskim w formie Motu Proprio „Aperuit illis” z 30 września 2019 r. Druga część pytania każe wskazać papieską motywację. Znajdujemy ją w Liście Apostolskim, podaje nam ją papież Franciszek: „aby w Ludzie Bożym wzrosła religijna i bliska znajomość Pisma Świętego” (n. 15). Papież przywołuje w tym miejscu cytat z Księgi Powtórzonego Prawa, w której czytamy: «Słowo to bowiem jest bardzo blisko ciebie: w twych ustach i w twoim sercu, byś je mógł wypełnić» (Pwt 30, 14). A zatem motywacją Niedzieli Słowa Bożego jest: celebracja, refleksja i krzewienie Słowa Bożego.

Niedziela Słowa Bożego przypada w Tygodniu modlitw o jedność chrześcijan. Jaką więź można dostrzec pomiędzy tymi dwoma wydarzeniami życia Kościoła?

Ks. J.K.: Celebrowanie Niedzieli Słowa Bożego posiada charakter ekumeniczny. W tym czasie jesteśmy wezwani do umocnienia więzi z wyznawcami judaizmu oraz do modlitwy o jedność chrześcijan. Dlatego ważne jest, aby Pismo Święte wskazywało nam wszystkim, którzy się w nie wsłuchujemy, drogę do przebycia, dzięki której mamy szansę dojść do trwałej i autentycznej jedności. Słowo Boga zawsze jednoczy i sprawia, że możemy stać się jednym ludem Boga. Nie wolno nam zamykać się na innych braci w wierze poprzez niechęć czy wręcz izolację, ale poszukiwanie płaszczyzny porozumienia i jedności bez zatracania tego co stanowi dla nas fundament, tj. Objawienia, które jest niezmienne.

Jak rozumie papież Franciszek celebrację Niedzieli Słowa Bożego?

Diakon P.K.: Papież wskazuje przede wszystkim na charakter uroczysty tego dnia. Wskazuje, aby intronizować księgę Pisma Świętego w taki sposób, aby wierni rozumieli charakter normatywny, jaki posiada Słowo Boże. Dalej, podkreślać wagę Bożego Słowa w homiliach. Biskupi mogą w tę Niedzielę udzielać urzędu Lektoratu lub też powierzać podobną posługę, aby przywołać ważność głoszenia Słowa Bożego. W parafiach księża mogą wręczać powierzać posługę czytania Pisma Świętego, tym, którzy wcześniej uformowani będą we wspólnocie parafialnej proklamować Słowo Boga. Byłoby dobrze, aby podczas liturgii kapłan przewodniczący niedzielnej liturgii wręczył uroczyście przedstawicielom wspólnoty Biblię, na znak ważności codziennej lektury oraz modlitwy Pismem Świętym, ze szczególnym odniesieniem do jej formy zwanej Lectio Divina.

Czy mógłby ksiądz diakon przybliżyć krótko formę poznawania i rozumienia Pisma Świętego poprzez formę Lectio Divina?

To tradycyjna metoda Kościoła, polegająca na medytacji fragmentu Pisma Świętego. Składa się na nią kilka etapów: – wstęp (znajdź miejsce i zadbaj o przestrzeń, stań pokornie w obecności Boga, poproś Ducha Świętego o pomoc i prowadzenie) – lectio (czytanie i analiza fragmentu Pisma Świętego – najlepiej kilka razy i na głos, można podkreślić ważniejsze słowa, wypisać wydarzenia czy bohaterów) – meditatio (szukanie głębszego sensu czytanych słów, „przeżuwanie” tekstu. Jakie jest przesłanie tego fragmentu dla Wspólnoty Kościoła i każdego człowieka. Czasem wystarczy skupić się na jednym słowie, zdaniu i przy nim trwać, inny razem można sięgnąć po komentarz biblijny).– contemplatio (zaangażowanie całego siebie w treść i przesłanie Orędzia, zasłuchanie się w Słowo Boże, wejście ze wszystkim co się ma w strumień Bożej myśli, aby pozwolić Bogu by przelał i zanurzył nas w oceanie swojego wewnętrznego Życia i Miłości) – oratio (kontemplacja jest doświadczeniem, które naturalnie ląduje w modlitwie słowami, najczęściej uwielbieniem, dziękczynieniem, a w końcu prośbą o pomoc w podjęciu konkretnych działań w swoim życiu zaraz po zakończeniu lectio divina).

Ks. Profesorze, papież Franciszek ustanawiając Niedzieli Słowa Bożego mówi poza celebracją o konieczności refleksji. Jak rozumieć tę zachętę papieża?

To życzenie papieża skierowane jest przede wszystkim do przewodników Ludu Bożego, tj. biskupów i kapłanów. Papież w Liście Apostolskim niezwykle mocno podkreśla konieczność odpowiedzialności za wyjaśnianie i pomoc wszystkim słuchającym w zrozumieniu Pisma Świętego. Tu podstawowe znaczenie posiada głoszona homilia, która ma posiadać język prosty i odpowiedni dla każdego, kto słucha. Nie może to być ze strony przepowiadającego improwizowany komentarz do świętych tekstów. Refleksja nad Słowem Bożym wymaga wysiłku pogłębienia i zrozumienia, aby ślepy nie prowadził ślepego. Ale w to zadanie refleksji papież Franciszek włącza katechizujących i podkreśla ich wielką odpowiedzialność za dokonywaną w ramach katechezy refleksji biblijnej. Papież Franciszek pisze: „Byłoby dobrze, aby również katecheci, ze względu na posługę, jaką pełnią, pomagając we wzroście wiary, czuli pilną potrzebę odnawiania się poprzez bliskość i studiowanie Pisma Świętego, które ułatwia im prowadzenie prawdziwego dialogu pomiędzy tymi, którzy ich słuchają, a Słowem Bożym” (n 5)

I tak przechodzimy do trzeciej motywacji papieskiego zaproszenia do celebrowania Niedzieli Słowa Bożego: krzewienia Słowa Bożego. Jak je rozumieć?

W liście apostolskim papież Franciszek stwierdza, że: „Biblia nie może być dziedzictwem tylko nielicznych, ani nie może stać się zbiorem ksiąg dla kilku osób uprzywilejowanych” (n. 4). Słowa te należy rozumieć jednoznacznie jako zaproszenie nas wszystkich do zaangażowania się w apostolat biblijny, tzn. krzewienie, popularyzowanie, przybliżanie Pisma Świętego wiernym. To zadanie stojące nie tylko przed biskupami i duszpasterzami, dalej osobami związanymi bliżej ze wspólnotami parafialnymi, ale przed każdym wierzącym. Papież mówi, że: „Słodycz Słowa Bożego zachęca nas do dzielenia się Nim z tymi, których spotykamy w naszym życiu, aby wyrazić pewność zawartej w Nim nadziei” (n. 12). Te formy dzielenia się Słowem Bożym mogą być przeróżne. Od wspólnotowej lektury Pisma Świętego, poprzez Krąg Biblijny, Godzinę Świętą ze Słowem Boga, aż po Szkołę Biblijną, Kleryckie Koło Dzieła Biblijnego czy istniejący w naszej diecezji pod patronatem Dzieła Biblijnego im. Św. Jana Pawła II Uniwersytet Biblijny dla Dzieci. W krzewienie Słowa Bożego wpisuje się również polska tradycja kolędy, która jeszcze trwa a naszych parafiach. Posiada ona głęboką motywację w publicznej działalności Jezusa. Ewangelista Łukasz napisze, że: [Jezus] wędrował przez miasta i wsie nauczając i głosząc Ewangelię o królestwie Bożym” (Łk 8,1). Z wielkim szacunkiem spoglądam na wszystkich kapłanów, którzy w tym okresie wyruszyli na wzór Jezusa i zanieśli do naszych domów Słowo Boże i błogosławieństwo.

Jak w diecezjach, w tym w naszej przeżywana będzie Niedziela Słowa Bożego?

Dzieło Biblijne przygotowało dla duszpasterzy, katechetów, moderatorów grup parafialnych materiały pomocnicze do Liturgii Słowa. Mogą być one wykorzystane do osobistej medytacji, adoracji Najświętszego Sakramentu czy do przeprowadzenia kręgów biblijnych bądź lectio divina we wspólnocie parafialnej, w klasach szkolnych lub innych wspólnotach. Z myślą o regularnym wspieraniu duszpasterzy i wiernych w samodzielnym rozważaniu i medytacji Słowa Bożego Dzieło Biblijne przygotowało aplikację. Od 28 grudnia 2021 jest ona do pobrania gratis w sklepie Player w każdym smartfonie czy iphonie. Zainteresowani znajdą w niej interpretację tekstów biblijnych w myśli Ojców Kościoła, pomoce homiletyczne, czyli przykłady egzystencjalne – aktualizację, zdjęcia, ciekawostki, analizę wybranych słów. W aplikacji znajdziemy też Nowy Słownik Teologii Biblijnej z podstawowymi pojęciami biblijnymi oraz Bibliomapę prezentującą zdjęcia z miejsc biblijnych opatrzone krótkim komentarzem. Ale nic Panie redaktorze nie zastąpi osobistego zaangażowania każdego z nas. Kościół dając nam taką niedzielę, pragnie, aby Słowo Boże było blisko nas, w naszych ustach i w naszym sercu (por. Pwt 30,14). Tylko wtedy można Nim wypełnić nasze życie.