Radom 90.7 FM | Końskie i Opoczno 94 FM | Skarżysko Kam. 94.5 FM | Kozienice 97.9 FM
Patron dnia: św. Klemens I, papież i męczennik
Dziś jest: Sobota, 23 listopada 2024

KULTURA

Na świąteczny spacer do skansenu

piątek, 19 kwietnia 2019 08:39 / Autor: Elżbieta Warchoł
Na świąteczny spacer do skansenu
za: Muzeum Wsi Radomskiej
Elżbieta Warchoł

W zabytkowych obiektach można oglądać świąteczne wystroje wnętrz.

Jak co roku, Muzeum wsi Radomskiej prezentuje wielkanocne aranżacje wnętrz obiektów architektonicznych. Dzięki nim zwiedzający mogą poznać i porównać dawne zwyczaje i obrzędy ze współczesną obrzędowością świąteczną. Niektóre elementy świętowania przetrwały w obyczajowości polskiego katolicyzmu, inne zanikły. Wiąże się to z wieloma czynnikami, dotyczącymi głównie zmian sposobu życia i myślenia. Muzeum Wsi Radomskiej zaprasza na świąteczny spacer w Poniedziałek Wielkanocny od godz. 10 do 18.     

Chałupę na Alojzowie obrazującą lata 60-te XX wieku zaaranżowano na Niedzielę Palmową. Poświęcone palmy leżą na stole, gdzie znajduje się także naczynie z wysianym owsem, na które położony zostanie wielkanocny baranek.

Chałupę z Bartodziejów prezentującą początek XX w. zaaranżowano na Wielkanoc. W izbie znać świąteczny nastrój. Palmy poświęcone w Palmową Niedzielę włożono za święty obraz. Najstarsze radomskie palemki wykonywano z wierzby i przystrajano artystycznie uformowaną kryzą z białej bibuły. Na ławie leżą wycinanki wykonane  z kolorowego papieru za pomocą nożyc do strzyżenia owiec. Wycinano je w okresie poprzedzającym zmartwychwstanie Chrystusa, by ozdobić nimi ściany. Wtedy także sporządzano pająki używając w tym celu m. in. słomy, bibuły i papieru. Ozdobę zawieszano u pułapu. Skromne świąteczne śniadanie jest spożywane przy stole. Przed I wojną światową jadano przy stole tylko podczas świąt dorocznych i rodzinnych, ponieważ mebel ten traktowano jako sprzęt sakralny.

Aranżacje wnętrz zwracają także uwagę na różnice w poziomie życia dawnych mieszkańców wsi. Służy temu porównanie Wielkanocy w biednej rodzinie ze świętowaniem dworskim. W jadalni Dworu z Pieczysk zaaranżowano wielkanocny obiad. Na szlachecki stół tradycyjnie podano biały barszcz z białą kiełbasą. Wszelkie mięsiwo jak szynka, kiełbasa, czy pieczona gęś spożywane było z chlebem. Nie mogło zabraknąć także pisanek, kraszanek i wielkanocnego baranka z ciasta.

Ekspozycja w chałupie z Jastrzębi ukazuje radomską wieś podczas Lanego Poniedziałku. Był to dzień pełen dynamiki, gwaru i muzyki. Bałagan w białej izbie jest efektem zaskoczenia śpiących domowników przez grupkę oblewających wyrostków, czyhających zwłaszcza na panny. Woda lała się z wiader, dzbanków i kubków, które w ramach obrony powyjmowano z kredensu. Podczas oblewania z worka napastników wysypała się dotychczas zebrana po chatach żywność. Mimo zamieszania i bałaganu odwiedziny „śmigusiarzy” były pożądane, ponieważ dopełniały uświęconego obyczaju oznaczającego wiosenne pobudzenie i oczyszczenie. (za: Marcin Stańczuk, etnograf Muzeum Wsi Radomskiej)