Co roku Nagroda im. Oskara Kolberga trafia do artystów tworzących w dziedzinach ludowych sztuk plastycznych i rękodzieła, literatury, śpiewu, muzyki instrumentalnej i tańca oraz organizatorów przedsięwzięć artystycznych upowszechniających folklor i sztukę ludową, animatorów, mistrzów, naukowców, badaczy, dokumentalistów, którzy gromadzą i przekazują przyszłym pokoleniom wiedzę o kulturze ludowej. To najstarsze i najważniejsze wyróżnienie w dziedzinie kultury tradycyjnej w Polsce zostało ustanowione w 1974 roku. Jej patronem jest Oskar Kolberg (1814-1890), polski etnograf, folklorysta i kompozytor.

Laureatami tegorocznej 46. edycji Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” w siedmiu kategoriach zostali:

w kategorii I dla twórców z dziedziny plastyki i folkloru muzyczno-tanecznego:

• Wanda Majtyka z Popowic (woj. łódzkie) – śpiewaczka solistka, autorka scenariuszy widowisk teatru wiejskiego, instruktorka zespołów w Ożarowie, wykonawczyni plastyki, ozdób z papieru i rekwizytów obrzędowych. 

• Henryk Marszał – skrzypek i trębacz z Podkarpacia, wieloletni prymista i kierownik kapeli „Przewrotniacy”, przekazuje tradycje muzyczne młodym wykonawcom.

• Stanisława Mąka z Lubelszczyzny uprawia malarstwo i rzeźbę w drewnie, wykonuje plastykę obrzędową i tradycyjne formy ludowego zdobnictwa regionu chełmskiego.

• Genowefa Pabich – wycinankarka z Puszczy Zielonej na Kurpiach wykonuje tkaniny, palmy, bukiety z papieru, kierce, przekazuje umiejętności młodemu pokoleniu.

• Bernarda Rość - tkaczka z Podlasia, wykonuje tkaniny dekoracyjne techniką dwuosnowową, o tradycyjnym wzornictwie tematycznym, prowadzi warsztaty w pracowni tkackiej Szlaku Rękodzieła Ludowego Podlasia.

w kategorii II dla Mistrza tradycji:

• Maria Grzegorek – mistrzyni tradycji z Żywiecczyzny, bibułkarka, gawędziarka i poetka, przekazuje rodzinne tradycje wytwarzania kwiatów, wieńców, ozdób choinkowych z bibułki i papieru, od 30 lat prowadzi warsztaty dla dzieci i nauczycieli.

w kategorii III dla twórców za pisarstwo ludowe:

• Andrzej Dziedzina Wiwer – autor utworów literackich gwarą szczawnicką, poezji i prozy, góralskich gawęd i legend, artykułów popularyzujących etnografię górali pienińskich. Szczawnica, Pieniny, woj. małopolskie

w kategorii IV dla badaczy, naukowców i animatorów:

• Barbara Brylak-Załuska – badaczka kultury ludowej Karpat, etnograf, folklorystka, autorka publikacji, ekspozycji muzealnych, koncepcji wystawienniczych w muzeach skansenowskich Polski południowej, wykładowczyni seminariów folklorystycznych. Konsultuje i animuje społeczny ruch regionalny w Małopolsce. Nowy Sącz, woj. małopolskie                      
• Jolanta Danak-Gajda – etnograf, muzykolog, dziennikarka Polskiego Radia Rzeszów popularyzująca muzykę ludową, artystów, zespoły regionalne na antenie lokalnej i ogólnopolskiej, autorka artykułów i wydawnictw płytowych z muzyką ludową, jurorka konkursów i festiwali folklorystycznych. Łańcut, woj. podkarpackie

w kategorii V dla kapel ludowych: Orkiestra Dęta ze Zdziłowic z Roztocza                      

w Popowice, Ziemia Wieluńska, woj. łódzkie

w kategorii zespołów folklorystycznych: Zespół Śpiewaczo-Obrzędowy „Blinowianki” z Roztocza Zachodniego i zespół „Gościszowianie” y Gościszowa

w kategorii instytucji i organizacji zasłużonych w opiece i upowszechnianiu kultury ludowej: Fundacja „Dziedzictwo Nasze” Węgorzewo, Mazury

Wszyscy laureaci otrzymają Medale im. Oskara Kolberga projektu Anny Jarnuszkiewicz, pamiątkowe dyplomy oraz nagrody finansowe ufundowane przez Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Podczas gali wręczenia nagród, która odbędzie się 1 lipca 2021 roku na Zamku Królewskim w Warszawie, ogłoszony zostanie również laureat honorowego tytułu Ambasadora Kultury Tradycyjnej, czyli wyróżnienia dla samorządowca, który w ostatnim roku w szczególny sposób troszczył się o rozwój kultury tradycyjnej w swoim regionie.

Organizatorem Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” jest Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Konkurs oraz gala realizowana jest przez Instytut Muzyki i Tańca we współpracy z Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu i jego oddziałem – Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze. Fundatorami nagród finansowych są Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego.