Patronem nagrody jest Oskar Kolberg – etnograf, folklorysta i kompozytor z Mazowsza. Została ustanowiona w 1974 r. i przyznawana jest wybitnym przedstawicielom środowiska kultury tradycyjnej.  Nagroda jest przyznawana w sześciu kategoriach. Wyróżniani są twórcy zajmujący się plastyką i folklorem muzyczno-tanecznym oraz pisarstwem ludowym.

Nagrody otrzymują również kapele ludowe, zespoły folklorystyczne, badacze oraz naukowcy i animatorzy, a także instytucje i organizacje społeczne zasłużone w  upowszechnianiu kultury ludowej, działających w kraju i zagranicą. W tym roku aż cztery nagrody trafią do twórców z Mazowsza.

Organizatorami konkursu są Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytut Muzyki i Tańca, Muzeum Wsi Radomskiej i jego oddział – Muzeum im. O. Kolberga w Przysusze oraz Fundacja „Cepelia” Polska Sztuka i Rękodzieło w Warszawie.