Nowe zapisy Kontrakcie Programowym dla Województwa Mazowieckiego umożliwią przeznaczenie większej puli pieniędzy z budżetu państwa na finansowanie inwestycji realizowanych przez beneficjentów z gmin wokół Warszawy, którzy będą mieli możliwość uzyskania większego dofinansowania swoich projektów.

Dzięki działaniom samorządu województwa od 2018 r. Mazowsze jest traktowane jako dwie jednostki statystyczne. Są to Mazowsze regionalne (RMR) i region warszawski stołeczny (RWS), który obejmuje Warszawę i 9 okolicznych powiatów.

– Dzięki temu rozwiązaniu pozyskaliśmy podobne środki, jak w poprzedniej perspektywie – zauważa marszałek Adam Struzik. – Oznacza to duże pieniądze na inwestycje i rozwój. W nowej perspektywie unijnej beneficjenci z Mazowsza mają do wykorzystania ponad 2 mld euro z UE w ramach programu regionalnego.

– Samorządowcy z województwa mazowieckiego, aby mogli efektywnie zainwestować Fundusze Europejskie, potrzebują pieniędzy na wkład własny. Dzięki dodatkowym środkom pochodzącym z rezerwy budżetu państwa otrzymają ponad 150 mln euro na wkład własny do projektów unijnych. Część tej kwoty jest przeznaczona na projekty własne województwa, a część dla innych beneficjentów, w tym w szczególności dla gmin i miast – powiedział wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jacek Karnowski.

Wiceminister funduszy i polityki regionalnej Konrad Wojnarowski podkreśla, że o dodatkowe pieniądze z tej perspektywy (FEM 2021–2027) mogą ubiegać się podmioty działające na terenie Mazowsza. – Wsparcie mogą otrzymać przedsiębiorcy, samorządy, szpitale, szkoły czy instytucje naukowo-badawcze. To środki, które zostaną przeznaczone na podniesienie innowacyjności całego województwa, rozwój przedsiębiorczości, inwestycje w odnawialne źródła energii czy choćby transport niskoemisyjny. Wspierane będą również m.in. usługi społeczne czy doposażenie szkół.

Dofinansowania z Funduszy Europejskich dla Mazowsza. Region słabiej rozwinięty RMR może liczyć na maksymalne dofinansowanie z programu FEM 2021–2027 na poziomie 85 proc. – Z kolei lepiej rozwinięty RWS mógł do tej pory liczyć na dofinansowanie na poziomie 50 proc. Zaliczenie regionu warszawskiego stołecznego do najlepiej rozwiniętych regionów UE ma charakter statystyczny i wynika z dominującej w skali kraju pozycji stolicy województwa mazowieckiego, będącej jednocześnie stolicą Polski – wskazuje wicemarszałek Wiesław Raboszuk.

RWS jest więc bardzo zróżnicowany wewnętrznie, co znajduje odzwierciedlenie np. we wskaźnikach struktury demograficznej, jakości życia czy dostępności do opieki zdrowotnej. W przypadku ponad 67 proc. gmin z obszaru RWS (47 z 70) wartość wskaźnika G (wskaźnik podstawowych dochodów podatkowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi 3 986,59 zł^[1]) jest niższa od wartości dla województwa mazowieckiego. To powoduje trudności przy zapewnieniu wkładu własnego w projektach realizowanych przez te jednostki samorządu terytorialnego mimo dofinansowania.

Jak podkreśla członkini zarządu województwa mazowieckiego Janina Ewa Orzełowska, konieczne jest zapewnienie dodatkowych środków pochodzących z budżetu państwa. – Bez tych zmian biedniejsze samorządy nie były w stanie sięgnąć po środki, ponieważ wkład własny w wysokości 50 proc. był dla nich nie do udźwignięcia. Takie rozwiązanie będzie gwarantem realizacji niezbędnych projektów, a tym samym zapewni równomierny rozwój regionu warszawskiego stołecznego.

Co zmienia aneks do kontraktu dla województwa? W aneksie, na wniosek Marszałka Województwa Mazowieckiego, za zgodą Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej, usunięto limit środków z budżetu państwa dla regionu warszawskiego stołecznego w zakresie projektów dofinansowanych w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Pozostaje zapis określający górną wysokość tych środków z budżetu państwa dla całego województwa na poziomie ponad 53 mln euro.