Na Mazowszu odnotowano pierwszy od pięciu lat spadek liczby zatrudnionych w zawodzie pracownika socjalnego. Zmiany, które zaszły w obszarze usług społecznych w ostatnich latach, a także obserwowany spadek liczby pracowników pokazują, jak ogromne wyzwania przed nimi stoją. O swoich doświadczeniach i obawach „pomagacze” z Mazowsza mieli okazję mówić podczas zorganizowanego przez Mazowieckie centrum Polityki społecznej i Urząd Miasta Stołecznego Warszawy podczas „Mazowieckiego Forum Społecznego. Warszawa 2024”. Był to też czas wzajemnego inspirowania się.

– Dzień Pracownika Socjalnego to moment, w którym cała społeczność ma okazję przypomnieć sobie, jak istotną rolę odgrywają osoby zaangażowane w niesienie pomocy, budowanie wsparcia i przywracanie nadziei. Codzienny wysiłek pracowników socjalnych, poświęcenie i empatia zmieniają życie wielu ludzi. Dzięki nim świat staje się bardziej solidarny, a potrzeby najsłabszych i najbardziej potrzebujących znajdują odpowiedź. Choć ich zawód jest nadal niedoceniany, to pozostaje niezbędny w naszym społeczeństwie. Od ponad 20 lat jestem związana z tym środowiskiem i widzę, jak ważna jest reforma w postaci ustawy o zawodzie pracownika socjalnego. Choć kształcenie na kierunkach związanych z pracą socjalną jest istotne, to jednak brakuje przepisów prawnych, które formalnie określają rolę pracownika socjalnego. Warto walczyć o takie zmiany, aby przyciągnąć młode osoby do tego wymagającego, ale niezwykle potrzebnego zawodu – powiedziała Anna Brzezińska, członek zarządu województwa mazowieckiego.

Aleksander Kornatowski, dyrektor mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej, podkreśla, że zawód pracownika socjalnego to nie tylko praca, to misja, która wymaga empatii, cierpliwości i ogromnej odpowiedzialności.

– Wasze zaangażowanie i profesjonalizm stanowią fundament, na którym opiera się pomoc społeczna w naszym województwie. Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej zawsze stawia na rozwój i wsparcie pracowników socjalnych, zarówno poprzez szkolenia, jak i organizację konferencji tematycznych czy forum, które służą integracji i inspiracji. Dziękuję wszystkim pracownikom kadr pomocy społecznej za ich troskę o drugiego człowieka i za to, że są obecni tam, gdzie pomoc jest najbardziej potrzebna – powiedział Aleksander Kornatowski. 

Jak środki unijne zmieniały politykę społeczną. Z okazji 20-lecia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, w ramach „Mazowieckiego Forum Społecznego. Warszawa 2024” odbył się panel poświęcony wykorzystaniu środków unijnych w zakresie polityki społecznej. Od 2004 roku, gdy Polska stała się członkiem UE, środki europejskie miały kluczowe znaczenie w rozwoju projektów społecznych na Mazowszu, w tym w Warszawie. Dzięki tym funduszom możliwe było realizowanie licznych inicjatyw, które poprawiły jakość życia mieszkańców regionu, zwiększając dostęp do wsparcia społecznego oraz poprawiając infrastrukturę związaną z polityką społeczną. Panel stanowił okazję do podsumowania osiągnięć z ostatnich dwóch dekad i zaprezentowania wyników działań, które w znaczący sposób wpłynęły na rozwój społeczny Mazowsza.

– Środki unijne pozwoliły na rozbudowę infrastruktury edukacyjnej i rozwój kompetencji, zarówno twardych, jak i miękkich. Dzięki tym inwestycjom poprawiła się sytuacja młodzieży z małych miejscowości oraz seniorów, którzy dłużej mogą cieszyć się aktywnością społeczną. Patrząc na 20 lat członkostwa w UE, dostrzegam znaczące zmiany na lepsze, choć początki były trudne, z biurokratycznymi zmaganiami i zderzeniem z nową rzeczywistością. Mimo to, Unia pomogła nam w walce z bezrobociem i zwiększeniem dostępu do edukacji. W kontekście wyzwań przyszłości, uważam, że polityka społeczna powinna koncentrować się na deinstytucjonalizacji oraz współpracy międzysektorowej, łącząc samorządy, sektor prywatny i organizacje pozarządowe. Tylko takie partnerstwa mogą przynieść trwałe zmiany – powiedział Rafał Jaźwiński z Mazowieckiej Rady Działalności Pożytku Publicznego.

– Podczas panelu uczestnicy mieli okazję dowiedzieć się, czym są fundusze europejskie i jak kluczową rolę odgrywają w polityce społecznej. Pracownicy socjalni, z uwagi na specyfikę swojej wymagającej pracy, często nie mają czasu zastanawiać się nad źródłami finansowania działań – ich priorytetem jest niesienie pomocy potrzebującym. –dodała Marta Jakubiak, dyrektor Biura Pomocy i Projektów Społecznych w Urzędzie Miasta Warszawy.

Inspiracja do działania. Uczestnicy spotkania mieli okazję wysłuchać wykładu motywacyjnego pt. „Jak sprawić, żeby świat dla nas oszalał…, czyli jak uwierzyć w siebie i pozwolić innym zrobić to samo” autorstwa Tatiany Mindewicz-Puacz. Ta wyjątkowa mentorka i trenerka rozwoju osobistego podzieliła się swoją wiedzą i doświadczeniem, oferując uczestnikom narzędzia do pracy nad własnym rozwojem. Jej wystąpienie zainspirowało obecnych do refleksji nad własnym potencjałem oraz do działania na rzecz lepszego postrzegania siebie i innych. Wykład stanowił doskonałą okazję, by spojrzeć na siebie z innej perspektywy i zdobyć motywację do wprowadzania pozytywnych zmian zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.

Wręczenie nagród. Jak co roku, odbyło się również wręczanie wyróżnień dla pracowników różnych jednostek pomocy społecznej. Nagrodzeni zostali uczestnicy konkursu, którzy w 2024 roku swoją pracą i zaangażowaniem przyczynili się do znaczącego rozwoju i poprawy jakości usług społecznych w naszym regionie:

Małgorzata Sowińska-Głowacka z OSP Dzielnicy Bemowo, Izabela Kosińska z OPS Dzielnicy Wola, Urban Wioletta z MGOPS Piaseczno, Edyta Szymańczak z MOPS Pruszków, Justyna Kozłowska z OPS Dzielnicy Ochota, Anna Przybysz z OPS Dzielnicy Włochy, Wojciech Gajewski z OPS Dzielnicy Praga-Północ, Weronika Kruszyńska z OPS Dzielnicy Rembertów, Agnieszka Klimczewska z DPS w Karolinowie, Dorota Guba z OPD Dzielnicy Targówek, Piotr Majk z MOPR Ostrołęka, Ewa Zielińska z WCI Integracyjna Warszawa, Magdalena Rozbicka z CPS Dzieliny Śródmieście, Monika Nojbert z MOPS Nasielsk, Małgorzata Kłos z PŚDS Płońsk.

– Czuję się zaszczycona i radosna, że mogę być tu, gdzie jestem. Uwielbiam swoją pracę – czuję się potrzebna, ważna i przekonana, że to, co robię, ma sens. Choć jest to praca wymagająca, nie uważam jej za trudną – to wyzwanie, które daje mi satysfakcję – powiedziała Izabela Kosińska, konsultant i koordynator zespołu asystentów rodziny w Ośrodku Pomocy Społecznej dzielnicy Wola.

–  Od 17 lat pracuję w zawodzie pracownika socjalnego. W mojej pracy widzę duży potencjał rozwoju, ponieważ zawód ten daje szerokie możliwości. Pracownik socjalny to osoba, która wykonuje różne zadania, w tym przeprowadzanie wywiadów środowiskowych, udzielanie porad socjalnych i rodzinnych oraz kierowanie osób do specjalistów. Może również angażować się w rozwój usług społecznych, tworzenie lokalnych partnerstw i inicjowanie różnych programów. To zawód bardzo wszechstronny, który daje duże możliwości. Praca ta jest jednak bardzo wymagająca i wiąże się z dużym stresem. Wymaga solidnego zaplecza wiedzy i doświadczenia, które zdobywa się w trakcie pracy – dodała Ania Przybysz z Ośrodka Pomocy Społecznej dzielnicy Włochy

–Moja praca polega na współpracy z osobami skazanymi, które wykonują prace społecznie użyteczne na terenie Warszawy. Na co dzień organizujemy dla nich szkolenia, a także angażujemy ich w działania na rzecz społeczności lokalnej, takie jak sprzątanie terenów zielonych czy malowanie ławki. To praca wymagająca, ale bardzo satysfakcjonująca, szczególnie kiedy widzę efekty naszej pomocy – jak osoby wychodzą z problemów, takich jak alkoholizm czy narkomania. Dla mnie najważniejsze jest, że potrafię pomóc choćby jednej osobie z setki, a uśmiech i wdzięczność tych, którym udało się pomóc, są moim największym wynagrodzeniem – Ewa Zielińska, kierownik działu ds. Integracji Społecznej i Zawodowej w Warszawskim Centrum Integracji Integracyjna Warszawa.

– Moja praca to przede wszystkim wsparcie dla dzieci, które zostały odebrane z rodzin biologicznych z powodu dysfunkcji, przemocy czy alkoholizmu. Współpracuję z rodzinami zastępczymi, zarówno spokrewnionymi, jak i zawodowymi. Staram się im pomagać, udzielając wsparcia m.in. w kwestiach wychowawczych, edukacyjnych czy w organizowaniu codziennego życia. Często także pracuję bezpośrednio z dziećmi, pomagając im w odrabianiu lekcji czy przezwyciężaniu trudności. Sytuacje takie jak ta związana z Kamilem pokazują, jak ważna jest szybka reakcja. My staramy się jak najszybciej reagować i zabezpieczyć dzieci w odpowiednich miejscach, ale naprawdę zależy to od wielu czynników. Praca w pomocy społecznej jest bardzo wymagająca, ponieważ nie zawsze widać efekty od razu. Mimo to każdy, nawet najmniejszy postęp daje satysfakcję i motywuje do dalszej pracy. Największym wyzwaniem w tej roli jest patrzenie prosto w oczy dziecku, które trafiło do pieczy zastępczej, i zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa oraz miłości, by mogło wyrosnąć na odpowiedzialnego człowieka –powiedział Piotr Majk koordynator Rodziny i Pieczy Zastępczej w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Ostrołęce.

– Dzień Pracownika Socjalnego jest dla mnie szczególnie ważnym dniem. Od momentu uchwalenia nowej ustawy o pomocy społecznej, ten dzień zyskał na znaczeniu. Pamiętam jeszcze czasy, gdy minister Kuroń przeniósł opiekę społeczną z Ministerstwa Zdrowia do Ministerstwa Pracy. To wtedy pomoc społeczna nabrała nowego charakteru, a zawód pracownika socjalnego przestał być traktowany marginalnie. Został on uznany za kluczowy element w rozwiązywaniu problemów zarówno osób samotnych, jak i rodzin, w bardzo szerokim tego słowa znaczeniu. Dziś, pracownicy socjalni są postrzegani jako osoby, które nie tylko wspierają, ale i aktywnie rozwiązują problemy społeczne, co jest ogromnym krokiem naprzód w postrzeganiu tej profesji. – Wojtek Gajewski dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w dzielnicy Praga Północ

Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej wspiera rozwój pracowników kadr pomocy społecznej, wyposażając ich w wiedzę, nowe kompetencje, ale też wzmacniając w poczuciu profesjonalizmu, by mogli budować prestiż swojego zawodu. Stąd licznie organizowane przez nas konferencje merytoryczne oraz szkolenia. W 2023 roku zorganizowaliśmy 32 szkolenia (16 on-line i 16 stacjonarnych), w których wzięło udział 1916 osób, a w 2024 roku – już przeszkoliliśmy już ok. 1300 osób (wpłynęło ponad 2200 zgłoszeń, a na każde ze szkolenie jest długa lista rezerwowa), podczas 33 szkoleń, a wciąż ogłaszane są nowe, w tym rusza właśnie nabór na specjalizację I stopnia w zawodzie pracownik socjalny. W tym roku rozpoczniemy, a w kolejnym będziemy kontynuować ofertę superwizji dla osób pracujących w obszarze przeciwdziałania przemocy. To ogromne zadanie organizacyjne i logistyczne na kolejny rok– ze szkoleń i superwizji indywidualnej i grupowej skorzysta kilka tysięcy osób. Chcemy tworzyć przestrzeń do wymiany doświadczeń, wzajemnego inspirowania się, ale też po prostu integrowania – stąd coroczne „Mazowieckie Forum Społeczne. Warszawa”.

info: MCPS.