Kustosz sanktuarium ks. Sławomir Grochalak SAC przypomniał, że początek kultu Matki Bożej w Czarnej datuje się na przełom XVI i XVII w., kiedy to – według podania – ludziom pracującym przy wypalaniu węgla drzewnego i wytapianiu rudy żelaza ukazała się Maryja.

- W miejscu objawienia wybudowano kapliczkę i umieszczono w niej obraz. W latach 1763-64 w Czarnej stanął mały kościółek, do którego przeniesiono obraz. Od 1919 r. Czarna jest parafią, a w 1930 r. konsekrowano w niej nowy, większy kościół. Biskup Jan Kanty Lorek zdecydował w 1963 r. o podniesieniu tego miejsca do rangi sanktuarium, którym od 1971 r. opiekują się księża pallotyni - poinformował ks. Grochalak.

Obraz maryjny koronował przed 24 laty ówczesny Prymas Polski kard. Józef Glemp. Podczas Mszy świętej koronacyjnej przestrzegał przed wychowywaniem, które staje się jedynie hodowlą albo tresurą. - Wielcy hodowcy lub producenci potrafią cały swój czas oddać zwierzętom lub roślinom, a nie mają go dla własnych dzieci – mówił wówczas Prymas Polski. Mówił, że zdobywaniu wiedzy powinno towarzyszyć wychowanie do sprawnego wyboru dobra, a unikania zła. Wskazywał on też na wielki wkład Kościoła w wychowywanie młodego pokolenia. Zauważył także, że wzorem dla wychowawców powinna być Maryja.

W październiku 1990 r. rozpoczęto trwającą 9 miesięcy nowennę modlitewną, podczas której obraz Matki Bożej nawiedzał rodziny mieszkające w dekanacie koneckim. Zobowiązania duchowe i dziękczynienia odnotowano w "Księdze duchowych koron", którą wręczono 4 czerwca 1991 r. Janowi Pawłowi II podczas jego pobytu w Radomiu, gdy pobłogosławił korony.

Dodajmy, że pierścień biskupi i różaniec należące do tragicznie zmarłego biskupa radomskiego Jana Chrapka zostały umieszczone jako wota pod cudownym obrazem Matki Bożej Wychowawczyni w sanktuarium w Czarnej.

Staraniem hrabiny Izabeli Małachowskiej w miejscu kapliczki w 1763 roku. zbudowano mały kościółek z kamienia. Rok później umieszczono w nim cudowny obraz. Nie wiadomo, kto go namalował, ani w jaki sposób znalazł się w Czarnej. Pewne jest to, że został wykonany na podobieństwo obrazu Salus Populi Romani (Wybawicielka Ludu Rzymskiego), znajdującego się w rzymskiej bazylice Matki Bożej Większej, i pochodzi z XVII wieku.

Ponieważ pielgrzymów wciąż przybywało, pod koniec XIX wieku. postanowiono wybudować większą świątynię. Parafia w Czarnej została erygowana 18 lutego 1919 roku. Ponadto nieprzerwany i żywy kult cudownego obrazu doprowadził do starań o pozwolenie na jego koronację. Zapoczątkował je biskup Piotr Gołębiowski, a kontynuował jego następca – biskup Edward Materski. Korony poświęcił Jan Paweł II 4 czerwca 1991 roku na radomskim lotnisku.

Koronacja cudownego obrazu odbyła się 5 września 1999 roku. W uroczystościach uczestniczyło ok. 120 kapłanów, kilkunastu biskupów oraz ponad 100 tys. wiernych. Przy dźwięku fanfar obraz ukoronowali prymas Polski kard. Józef Glemp z biskupem Janem Chrapkiem, ówczesnym ordynariuszem radomskim i biskupem Edwardem Materskim.