KULTURA
X Spotkania z Kulturą Żydowską Ślad
Pozostał tylko ślad... Tegoroczne spotkania potrwają od 18 do 22 kwietnia
Resursa Obywatelska w Radomiu po raz 10 organizuje Spotkania z Kulturą Żydowską Ślad. Podczas jubileuszowej edycji spotkań nie zabraknie pokazów filmowych, będzie koncert, wystawa, panel dyskusyjny, wędrówka szlakiem pamięci oraz degustacja potraw kuchni żydowskiej. Program X Spotkań z Kultura Żydowską Ślad:
18 kwietnia (środa) * g. 12.00, 18.00 - Klub Dobrego Filmu - pokaz przedpremierowy: „Książe i dybuk” (Polska, Niemcy 2017), reż. Elwira Niewiera, Piotr Rosołowski (80 min.) (Sala Kameralna "Resursy")
Dokumentalna podróż śladami jednego z najbardziej fascynujących polskich filmowców - Michała Waszyńskiego. Kim naprawdę był Mosze Waks? Cudownym dzieckiem kina, przebiegłym oszustem, czy może człowiekiem, który nieustannie mylił filmową iluzję z rzeczywistością? Ci, którzy mieli szczęście poznać go osobiście, zapamiętali Waszyńskiego jako arystokratę, kłamcę, Żyda-wiecznego tułacza oraz homoseksualistę, który ożenił się z włoską hrabiną. Syn biednego, żydowskiego kowala z Wołynia zmarł w Hiszpanii, jako książę Michele Waszynski - hollywoodzki producent i polski arystokrata na wygnaniu. Był odpowiedzialny za realizację ponad kilkudziesięciu kinowych produkcji, w tym wielu hitów z Sophią Loren i Claudią Cardinale. Jednak tylko jeden film stał się jego prawdziwą obsesją. Był to „Dybuk” - wyreżyserowany przez niego mistyczny dramat oparty na starej żydowskiej legendzie. Waszyński przez lata szukał utraconej kopii tego filmu, w którym ukrył swoje największe tajemnice.
19 kwietnia (czwartek) * g. 18.00 - „Obrazy przeszłości" - otwarcie wystawy grafik Tadeusza Hajnrycha inspirowanych historią radomskich Żydów (Galeria "Resursa")
Tadeusz Hajnrych – artysta grafik. Urodził się w 1931 r. w Kurowie, w latach 1951-1956 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi. Uprawiał malarstwo sztalugowe, rysunek, grafikę warsztatową i użytkową oraz mozaikę. Jego prace pokazywane były na ponad 50 wystawach indywidualnych i blisko 200 zbiorowych. Przez lata Hajnrych związany był z Radomiem, gdzie zmarł w 2013 r. Cykl „Obrazy przeszłości” to próba powrotu do krainy dzieciństwa. Niestety, były to też i lata II wojny światowej. Śmierć Polaków, Żydów, rozpad dawnego szczęśliwego świata - wszystko to zapadło głęboko w pamięć młodego wówczas chłopaka, a po latach znalazło odzwierciedlenie w twórczości dojrzałego już człowieka i artysty.
* g. 18.30 - "Echa ze strychu", reż. Debbie Goodstein, USA/Polska 2015 (35 min.); "Nad brzegami Jarkonu", reż. Avi Belkin, Izrael 2015 (60 min.) (Sala Kameralna "Resursy")
"Echa ze strychu" - Reżyserka opowiada o historii swojej rodziny - jej matka i 15 krewnych podczas II wojny światowej ukrywali się na strychu u Stanisława Grocholskiego, polskiego rolnika. Po latach, już pośmiertnie, zostaje mu przyznany tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Potomkowie uratowanych, łącznie 27 osób, podróżuje do Polski aby wziąć udział w tej ceremonii. Spotkanie z Zosią, najstarszą córką Stanisława, odkrywa nieznane historie ryzyka z zagrożeniem życia, które jej rodzice podejmowali aby zrobić to w co wierzyli, że było słuszne.
"Nad brzegami Jarkonu" - Śledzimy historię rzeki od początku Palestyny, kiedy Żydzi i Arabowie dzielili się jej zasobami. Obserwujemy pogorszenie się jej jakości, uzyskanie miana najbardziej zanieczyszczonej i niebezpiecznej. Obserwujemy aktualne wysiłki mające na celu jej regenerację i odnowę. Przy pomocy materiałów archiwalnych oraz przeprowadzonych wywiadów reżyser odkrywa dla nas głębokie powiązania pomiędzy ludźmi i ich ziemią, pomiędzy naturą i człowiekiem
20 kwietnia (piątek) * g. 18.00 - „Beit Radom” - promocja albumu o historii radomskich Żydów i pierwszy publiczny pokaz archiwalnego filmu „Wizyta” zrealizowanego przez radomskich żydowskich emigrantów w latach 30. XX w. (Sala Kameralna "Resursy")
* g. 19.00 - „Hotel Wanz czyli humor żydowski" - spektakl muzyczny w wykonaniu grup młodzieżowych działających w Resursie, reż. Katarzyna Sasal (Sala Widowiskowa "Resursy")
21 kwietnia (sobota) * g. 18.00 - „Szanse i zagrożenia” - panel dyskusyjny z udziałem polskich i zagranicznych gości poświęcony nowelizacji ustawy o IPN. W spotkaniu wezmą m.in. udział: Hilda Chazanowitz i Sharon Grossfeld, córki radomskich Żydów ocalonych z Holocaustu, obecnie mieszkanki USA (Sala Widowiskowa "Resursy")
* g. 20.00 - "Na ringu życia", reż. Uri Borreda, Izrael 2016 (60 min.) (Sala Kameralna "Resursy")
"Na ringu życia" - Historia 16-letniego chłopca, Noaha Kliegera, który został bokserem, by przetrwać Holokaust. Jako nastolatek przemycał żydowskie dzieci z Belgii do Szwajcarii. Został złapany przez Niemców i wywieziony do Auschwitz, gdzie boksował, by przeżyć. Wrócił do Belgii i zgłosił się na ochotnika do organizacji "Hagana", która zajmowała się nielegalną wówczas imigracją Żydów do Izraela. Sam wyemigrował do Izraela jako członek załogi statku Exodus 1947. 74 lata później Noah Klieger przemierza tę samą drogę...
22 kwietnia (niedziela) * g. 10.00 - „Po szlaku” - zwiedzanie części Szlaku Pamięci Żydów radomskich „Ślad” (start: rynek, ratusz)
* g. 13.00 - „Nasze kulinarne tradycje” - restauracja „Panie/Panowie” zaprasza na dania kuchni polskiej i żydowskiej (ul. Piłsudskiego 13) * g. 18.00 - „Czas wesela” - koncert Kapeli Niwińskich - melodie żydowskie inspirowane polskim folklorem (również z ziemi radomskiej) (Sala Widowiskowa "Resursy"). Muzyka żydowska i polska istniała przez wieki obok siebie, a motywy z obu tradycji wzajemnie się przenikały. Żydowscy muzykanci grywali na polskich weselach zaś polscy na żydowskich. Wojna bezpowrotnie zamknęła ten świat. Kapela Niwińskich zebrała nieliczne pozostałości, zapisane przez Oskara Kolberga, odnalezione w archiwalnych nagraniach, przekazane przez przedwojenne pokolenie polskich muzykantów. Tak powstała rewelacyjna i unikatowa płyta „Czas wesela”. To opowieść o wielokulturowym pejzażu dawnej Polski i Ziemi Radomskiej (bo stąd pochodziło wielu muzyków, z którymi rozmawiała kapela), o polsko-żydowskich tradycjach muzycznych, o pamięci, ale przede wszystkim o pięknie, życiu i szalonej energii, które ta muzyka w sobie niesie. Kapela Niwińskich to: Mateusz Niwiński (skrzypek, lider kapeli), Angela Zajcewa (skrzypce II), Magdalena Sobczak (cymbały), Agnieszka Niwińska (baraban, tara), Mariza Nawrocka (śpiew) i Piotr Domagalski (basetla).
UWAGA: Wszystkie wydarzenia "Śladu" oprócz seansów "Księcia i dybuka" (bilety: 10 PLN) są bezpłatne. Filmy "Echa ze strychu", "Nad brzegami Jarkonu" i "Na ringu życia" radomianie obejrzą dzięki Stowarzyszeniu "Żydowskie Motywy", organizatorowi międzynarodowego festiwalu filmowego pod tym samym tytułem. Są to wybrane filmy z ubiegłorocznej edycji.
Podczas „Śladu” czynne będzie stoisko z judaikami Księgarni Literackiej im. W. Gombrowicza w Radomiu. ( program za: Resursa Radom)