Przed nami ostatnia w tym roku Niedziela z archeologią. 26 października organizatorzy proponują niezwykłe spotkania z:

- wczesnośredniowiecznymi odkryciami pogranicza polsko-ruskiego

- i tajemnicami Wieży Białej w Radomiu.

Przypomnimy także dwuletni projekt naukowy:

- „Gulin-Młyn, cmentarzyska kultury pomorskiej i przeworskiej w regionie radomskim”.

W godzinach 10.00-16.00 zapraszamy na Miasto Kazimierzowskie, do Muzeum im. Jacka Malczewskiego i stacji archeologicznej Polskiej Akademii Nauk (Kamienica Starościńska).

W głównym gmachu Muzeum im. Jacka Malczewskiego prezentowana będzie wystawa ,,Czerwień – gród między Wschodem a Zachodem”, w tematykę której wprowadzi Marcin Piotrowski, badacz Czermna, jeden z odkrywców skarbów biżuterii i współautor wystawy. Jego wykład „w samo południe” przeniesie nas w czasy wczesnego średniowiecza i przybliży tematykę Grodów Czerwieńskich .

Podkreślić trzeba, iż Radom jest jedynym miastem na Mazowszu goszczącym tę wystawę!

Po wykładzie autor oprowadzi gości muzeum po wystawie, na której zgromadzono ponad 1400 zabytków  z okresu między X a XIV wiekiem, odnalezionych podczas badań wykopaliskowych na grodzisku w Czermnie nad rzeką Huczwą w powiecie tomaszowskim, woj. lubelskie.

Zobaczymy:

- srebrną i pozłacaną biżuterię z dwóch skarbów z XIII/XIVw.  – pierścienie, zausznice, naramienniki, bransolety mankietowe i spiralne oraz kołty, czyli efektowne wisiory mocowane przez kobiety do nakrycia głowy;

• pieczęcie książąt ruskich, czyli oznaki władzy - znaleziska unikatowe w swej liczbie i jakości w skali europejskiej

• świadectwa ożywionego handlu wśród których wyróżniają się odkryte w ogromniej ilości plomby tzw. drohiczyńskie

• militaria – wszelkiego rodzaju broń i elementy wyposażenia wczesnośredniowiecznego wojownika, w tym groty strzał typu ruskiego, zachodniosłowiańskiego i mongolskiego – nieme świadectwa rywalizacji o władzę nad grodami

• zabytki obrazujące życie codzienne w średniowieczu, m.in. elementy wyposażenia domu i narzędzia pracy ówczesnych rzemieślników.

Grodzisko w Czermnie było przedmiotem zainteresowania badaczy już od XIX wieku, prace wykopaliskowe rozpoczęto w tym rejonie dopiero w kolejnym stuleciu. Szczególnie intensywne i kompleksowe prace prowadzili archeolodzy z UMCS w latach 2010-2011, kiedy to m.in. dzięki użyciu  georadaru ujawniono na podgrodziu zarysy fundamentów budowli, być może sakralnej, co oczywiście wymaga dalszej weryfikacji. Niemniej odkryty w Czermnie kompleks osadniczy powiązany z grodem to – według archeologów – najprawdopodobniej znany ze źródeł ruskich Czerwień. O Grody Czerwieńskie toczyli intensywne walki polscy Piastowie z Rurykowiczami, władcami ruskiego Kijowa, co pośrednio dowodzi ich znaczenia i bogactwa wynikającego ze strategicznego położenia na styku dwóch cywilizacji i zarazem na szlaku handlowym łączącym Pragę z Kijowem.

Prezentacjom w Muzeum im Jacka Malczewskiegotowarzyszą warsztaty dla dzieci i całych rodzin: 14.00 –  ornamentowanie naczyń, lepienie paciorków, tkanie krajek.

Na parterze budynku Kamienicy Starościńskiej będzie można obejrzeć ekspozycję najciekawszych znalezisk pochodzących z badań archeologicznych prowadzonych na Skwerze Unii Radomsko-Wileńskiej. Archeolodzy ze Spółki Rewitalizacja przedstawią między innymi zabytki związane  z jednym z budynków zamku radomskiego czyli tzw. Białą Wieżą. Będą to między innymi detale architektoniczne, interesujące egzemplarze kafli piecowych, fajek oraz  naczyń glinianych.

Na pierwszym piętrze kamienicy (IAiE PAN, Stanowisko Radom) będzie prezentowana rekonstrukcja grobu ciałopalnego pochodzącego z wczesnej epoki żelaza, będzie można także posłuchać o historii badań na cmentarzysku ciałopalnym w miejscowości Gulin-Młyn. Obszar cmentarzyska znajduje się w obrębie  rozległej wydmy: „Borowina” znanej z licznych odkryć archeologicznych już z początku wieku XX-ego. Okolice wydmy na przełomie XIX i XX wieku budziły zainteresowania archeologów i miłośników starożytności. Stanowisko Gulin – Młyn 1 zostało jednak odkryte dopiero przypadkowo w 1982 r. Podczas wydobywania piasku na robotnicy odkopali kilka urn. W późniejszych latach okrytych zostało 47 grobów kultury pomorskiej oraz 38 grobów kultury przeworskiej. (za: Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu)