Ośrodek Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska", Muzeum Historii Polski w
Warszawie oraz z  Radomski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli zapraszają w
dniach 17- 25 listopada na Dni Karskiego w Radomiu.
Projekt realizowany jest w związku z ogłoszeniem przez Sejm RP roku
2014, Rokiem Jana Karskiego.

Jan Karski (wł. Jan Romuald Kozielewski) - ur. 24 kwietnia 1914 r.
w Łodzi, zm. 13 lipca 2000 r. w Waszyngtonie

W międzywojennej Polsce ukończył wydział prawa i studium dyplomacji oraz
szkołę podchorążych. Po wybuchu wojny trafił do niewoli, jednak udało mu
się zbiec i podjąć działalność konspiracyjną. Ze względu na doskonałą
pamięć i znajomość języków obcych powierzono mu obowiązki politycznego
emisariusza władz Polskiego Państwa Podziemnego.
W czasie jednej z misji do Francji został aresztowany przez Gestapo. Po
brutalnych przesłuchaniach próbował popełnić samobójstwo obawiając się,
że podczas kolejnych tortur może zdradzić Niemcom istotne informacje o
polskim Podziemiu. Odratowany, trafił do więziennego szpitala, z którego
został odbity dzięki pomocy polskiego Związku Walki Zbrojnej.

W 1942 pod pseudonimem Jan Karski, którego odtąd będzie stale używał,
wyruszył w kolejną misję, tym razem do Wielkiej Brytanii i Stanów
Zjednoczonych. Jednym z jego głównych zadań było poinformowanie aliantów
o tragicznej sytuacji ludności żydowskiej pod okupacją niemiecką.
Zbierając informacje na ten temat, dwukrotnie przedostał się do
warszawskiego getta, a także do obozu przejściowego w Izbicy, z którego
Żydzi kierowani byli do obozów zagłady.

Wstrząsającą relację naocznego świadka przekazał ogromnej liczbie
amerykańskich i brytyjskich polityków, dziennikarzy i artystów. Spotkał
się miedzy innymi z ministrem spraw zagranicznych rządu brytyjskiego
oraz z prezydentem USA. Jednak dramatyczne apele emisariusza o ratunek
dla narodu żydowskiego nie przyniosły rezultatów – większość rozmówców
nie dowierzała jego doniesieniom lub je ignorowała.
Po wojnie Jan Karski zdecydował się pozostać na emigracji w Stanach
Zjednoczonych. Podjął studia z zakresu nauk politycznych i obronił
doktorat na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie, gdzie przez dalsze
czterdzieści lat wykładał stosunki międzynarodowe i teorię komunizmu.
Wśród jego studentów znalazł się między innymi przyszły prezydent Bill
Clinton.

Jan Karski był również autorem kilku książek. Publikacja o działalności
polskiego państwa podziemnego („Story of a Secret State”), opublikowana
w 1944 w USA stała się wkrótce bestsellerem i została przetłumaczona na
wiele języków.

W ostatnich dwudziestu latach życia Jan Karski powrócił do swojej
„nieukończonej misji”, wielokrotnie opowiadając na spotkaniach w
Ameryce, Izraelu i w Polsce o masowej eksterminacji ludności żydowskiej
w czasie wojny i swoich próbach zainteresowania świata tym dramatem.
Jan Karski otrzymał wiele prestiżowych wyróżnień – uhonorowano go między
innymi tytułem “Sprawiedliwego wśród Narodów Świata", osiem uczelni
polskich i zagranicznych przyznało mu doktoraty honoris causa, był
kawalerem Orderu Orła Białego (najwyższego polskiego odznaczenia
państwowego) i honorowym obywatelem Izraela. Sam natomiast ufundował
nagrodę im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej przyznawaną co roku
wspólnie przez YIVO w Nowym Jorku i Żydowski Instytut Historyczny w
Warszawie autorom publikacji przedstawiających rolę i wkład Żydów
polskich w polską kulturę.

Program Dni Karskiego w Radomiu:

17 listopada godz. 12.00 - otwarcie wystawy pt. „Jan Karski. Człowiek
wolności”. Wystawa, którą można oglądać do końca listopada prezentuje
jego młodość w rodzinnej Łodzi, studia, czas wojny i działalność powojenną.
Po wernisażu montaż słowno-muzyczny w wykonaniu uczniów I LO im. M.
Kopernika w Radomiu.

18 listopada godz. 17.00 - wykład prof. A. Żbikowskiego oraz pokazy
filmów o Karskim.

20-21 listopada godz.10.00-12.00 - wykład Teda Bartona "Karski oczami
Amerykanów" oraz warsztaty edukacyjne dla młodzieży (w jęz. angielskim).
Zgłoszenia: rodon@rodon.radom.pl

20 listopada godz.18.00 - wykład otwarty Teda Bartona, stypendysty
Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta (w jęz. angielskim) w American
Corner Radom ul. Traugutta 31/33. Zgłoszenia: LIBRARY.ACRADOM@GMAIL.COM

24-28 listopada - oprowadzanie po wystawie dla grup młodzieży.
Zgłoszenia: rodon@rodon.radom.pl

25 listopada - gra miejska dla grup szkolnych pt. "Dzień w wojennym
Radomiu" - prowadzenie I LO im. M. Kopernika w Radomiu. Zgłoszenia:
rodon@rodon.radom.pl, info: www.rodon.radom.pl

Wszystkie wydarzenia odbywają się w Ośrodku Kultury i Sztuki Resursa
Obywatelska w Radomiu, ul. Malczewskiego 16 (oprócz wykładu 20 listopada)

Dni Karskiego w Radomiu zostały objęte Honorowym Patronatem Prezydenta
Miasta Radomia Andrzeja Kosztowniaka

Partnerzy: Urząd Miasta Radomia, American Corner Radom, IPN Delegatura w
Radomiu, I LO im. M. Kopernika w Radomiu