RADOM
Chodzimy po żołnierskich grobach
Zaskakujące odkrycie na najstarszej nekropolii w Radomiu. Dzisiejszy wygląd wojskowej kwatery nie odpowiada układowi grobów w ziemi.
Mogiły polskich żołnierzy, którzy zostali pochowani w bezimiennych grobach na cmentarzu przy ulicy Limanowskiego w Radomiu, znajdują się pod płytami chodnikowymi. Do tej pory sądzono, że szczątki złożono w wyznaczonych kwaterach. Wykazały to badania, które przeprowadzono za pomocą georadaru.
Badania zostały przeprowadzone przez dziennikarzy programu telewizyjnego "Było, nie minęło". Zaskoczenia wynikami nie kryje ks. Piotr Zamaria, dyrektor cmentarza przy ulicy Limanowskiego. - Mogiły znajdują się pod chodnikami. Zostały one ułożone w latach 80-tych ubiegłego wieku. Będziemy rozmawiać z IPN, aby zmienić wygląd tej wojskowej kwatery, by uszanować pamięć poległych żołnierzy - powiedział ks. Zamaria.
Ks. Piotr Zamaria od roku jest w posiadaniu listy z nazwiskami poległych żołnierzy w czasie kampanii wrześniowej w 1939 roku. Wykaz liczy ponad 200 nazwisk. Część pochowanych żołnierzy zmarła w szpitalu wojskowym w Radomiu w wyniku odniesionych ran w czasie walk z Niemcami. Żołnierze są pochowani w kwaterze 14 a przy betonowych mieczach rycerskich wbitych w ziemię.
Listę przekazał Jan Rejczak, polityk, nauczyciel akademicki, były wojewoda radomski i poseł. Lista z nazwiskami pochowanych żołnierzy została przeznaczona do zniszczenia. Przypadkiem trafiła w ręce anonimowej osoby, która następnie przekazała ją Janowi Rejczakowi.
- Szybko zorientowałem się, że jest to lista żołnierzy pochowanych na naszym cmentarzu. Są oni wymienieni z imienia i nazwiska, stopnia wojskowego. Jest również wpisana data śmierci. Prawdopodobnie jest to jedyny taki wykaz, który zachował się do współczesnych czasów. Na dokumencie zostały dopisane ręcznie rzędy i numery grobów - opowiada ks. Zamaria.
Z dokumentów wynika, że w kwaterze 14a pochowanych zostało 207 żołnierzy. Dokumenty są na tyle precyzyjne, że możliwe będzie odtworzenie grobów i przypisane do nich nazwisk. Bowiem obecny wygląd kwatery uległ zmianie w latach 80-tych ubiegłego wieku. Z pięciu rzędów grobów zostały cztery. - Krótko mówiąc, dzisiejszy wygląd kwatery nie odpowiada układowi grobów w ziemi.
Przypomnijmy, że na terenie nekropolii przy Limanowskiego w Radomiu - oprócz grobów indywidualnych - znajdują się mogiły zbiorowe wojskowych polskich. Są to: kwatera legionistów (groby legionistów polskich z lat 1914-1918), pole grobowe polskich żołnierzy poległych w latach 1919-1920, z szeregiem anonimowych krzyży (łącznie 93), groby żołnierzy 72. pułku piechoty poległych w 1939 roku.