RADOM
Kolejne zabytki czekają na renowację...
Ponad trzysta zabytkowych nagrobków znajduje się na radomskim cmentarzu przy ul. Limanowskiego. Ich renowacja możliwa jest dzięki darczyńcom wspierającym coroczne kwesty na nekropolii. Również w tym roku w Uroczystość Wszystkich Świętych na cmentarzu będzie można spotkać kwestujących na rzecz odnowy zabytków.
Co udało się zrobić?
Dzięki datkom z ubiegłorocznej listopadowej kwesty oraz uzyskanemu z Urzędu Ochrony Zabytków dofinansowaniu, Komitet mógł podjąć się renowacji dwóch dziewiętnastowiecznych nagrobków znajdujących się na miejskim cmentarzu. Pierwszy z nich to pomnik Emilii z Wolskich Targowskiej. Nagrobek wymagał pilnej renowacji, po zapadnięciu się gruntu pod pomnikiem, do którego doszło w listopadzie ubiegłego roku. W wyniku zapadnięcia zasadnicza część pomnika runęła. Pomnik był w złym stanie już przed katastrofą, jego zawalenie przyspieszyło decyzję o renowacji. Konserwacji nagrobka podjął się Grzegorz Świerczyński. - To co dziś widzimy, to obraz ogromnego wysiłku, tego dzieła, które wspólnie podjęliśmy przede wszystkim z tymi, którzy każdego roku przekazują nam datki podczas kwest listopadowych - mówi Sławomir Adamiec - wiceprezes Społecznego Komitetu Ochrony Zabytkowego Cmentarza Rzymskokatolickiego przy ul. Limanowskiego w Radomiu i przedstawia zakres wykonanych prac:
Prace renowacyjne i konserwatorskie kosztowały 50 tysięcy złotych. Lwią część, bo aż 34 tysiące pokryła dotacja z Urzędu Konserwatora Zabytków. - Będziemy starać się o kolejne dofinansowania. Dzięki temu uda nam się odnowić więcej zabytkowych nagrobków - zapewnia dyrektor cmentarza - Edyta Sitarska:
Trzydzieści pięć tysięcy złotych kosztowała renowacja drugiego nagrobka - rodziny Bełkowskich i Napiórkowskich. Jest to pomnik oparty na stylistyce klasycystycznej, czerpiącej proporcje i detale z architektury antycznej. Na kształt nagrobka składają się kamienne elementy ułożone jeden na drugim: kamienna podmurówka, prostokątna płyta zakrywająca kryptę, na płycie centralnie umieszczony stopień na jej narożnikach cztery słupki, powyżej centralnie baza – cokół, następnie trzon z inskrypcjami, nakrywa, baza kolumny, trzon kolumny na planie koła, nakrywa-profilowane zwieńczenie kolumny także na planie koła, na szczycie żelazny krucyfiks. Materiał kamienny użyty do wykonania elementów nagrobka to szaro- beżowy piaskowiec szydłowiecki. Oprócz ubytków, które zostały uzupełnione, pomnik wymagał oczyszczenia i zakonserwowania. - Tego typu nagrobki bardzo mocno ulegają destrukcji pod wpływem czynników atmosferycznych - wyjaśnia Sławomir Adamiec:
24 letnia tradycja...
W czasie ponad 24 lat istnienia, Komitet uzyskał w czasie zbiórek ponad 661 tysięcy złotych. Suma jest znaczna, ale również potrzeby znaczne. Na radomskiej nekropolii rzymskokatolickiej znajduje się ponad 300 zabytkowych nagrobków wpisanych do rejestru zabytków województwa mazowieckiego. Ponad 30 z nich zostało w pierwszej kolejności wskazanych przez Komitet do pilnych prac konserwatorskich. Ich przeprowadzenie nie byłoby możliwe gdyby nie hojność osób odwiedzających cmentarz przy ul. Limanowskiego.
Również w tym roku odbędzie się tradycyjna kwesta na rzecz ratowania zabytkowych nagrobków. Do jej wsparcia zachęca Jerzy Przyborowski - prezes Społecznego Komitetu Ochrony Zabytkowego Cmentarza Rzymskokatolickiego przy ul. Limanowskiego w Radomiu:
Rokrocznie na radomskim cmentarzu kwestują politycy, społecznicy, działacze, artyści, dziennikarze, uczniowie radomskich szkół i osoby, którym los nekropolii nie jest obojętny. Zachęcać do wsparcia zbiórki może każda pełnoletnia osoba, która zgłosi się do organizatorów. Do tej formy pomocy zachęca Sławomir Adamiec:
W minionych latach padały również rekordy: najwięcej - 50 tysięcy złotych zebrano w listopadzie 2010 roku.
Tegoroczna kwesta odbędzie się w dniach 1-3 listopada, w godz. od 9.00 do 15.00.
Znani i nieznani...
Na radomskim Cmentarzu Rzymskokatolickim pochowanych jest ponad 200 tysięcy osób. Wśród nich żołnierze napoleońscy i Królestwa Polskiego, powstańcy styczniowi, legioniści Piłsudskiego, żołnierze z kampanii wrześniowej i czasu okupacji, w tym gen. Wł. Andersa. Spoczywają tu również wybitni lekarze, politycy i artyści, m.in.: malarz Józef Brandt, mjr T. Brzęk-Osiński, dr Teofil Rewolińskii, senator II RP Maciej Glogier czy znany restaurator Królestwa Polskiego i II Rzeczypospolitej - Stanisław Wierzbicki. W Radomiu spoczęli również biskup sandomierski Paweł Kubicki oraz biskupi radomscy: Edward Materski i Stefan Siczek.