Kozienice
Bohaterowie z gm. Gniewoszów zawołani po imieniu
Tablica pamiątkowa odsłonięta dzisiaj w Zwoli w gminie Gniewoszów będzie przypominała o heroicznym czynie dwóch mieszkańców wsi: Józefa Sucheckiego i Jana Wolskiego, którzy za ukrywanie Żydów w czasie II wojny światowej zostali pozbawieni życia przez niemieckiego okupanta.
Od sierpnia do listopada 1942 roku, Niemcy realizując plan likwidacji gniewoszowskiego getta stopniowo wysiedlali wszystkich jego mieszkańców przewożąc ich między innymi do obozu zagłady w Treblince. Ci, którym udało się zbiec, także dzięki pomocy ludności polskiej szukali ratunku u znajomych rolników z okolicznych wsi, m.in. u Józefa Sucheckiego i jego sąsiada Jana Wolskiego - rolników, którzy z niewielkich gospodarstw musieli wyżywić wielodzietne rodziny. Jak podkreśla historyk z Instytutu Pileckiego Wojciech Markert, za ten czyn mieszkańcy Zwoli zapłacili najwyższą cenę:
Ze źródeł historycznych wiemy, że w podobnym czasie w okolicy Gniewoszowa złapano grupę Żydów, których rozstrzelano w Gniewoszowie. Ich nazwiska również znalazły się na pamiątkowej tablicy. Instytut Pileckiego od lat realizuje program „Zawołani po imieniu” mający na celu ocalić od zapomnienia imiona i nazwiska ludzi, którzy bez wątpienia zasługują na miano bohaterów. Mówi Kamila Sachnowska z Instytutu Pileckiego:
Uroczystości upamiętniające rozpoczęły się od Mszy św. w kościele pw. Niepokalanego Serca Maryi w Gniewoszowie. Ks. proboszcz Stanisław Grzmil w homilii mówił o zwyczajnych, prostych ludziach, którzy potrafili stać się bohaterami kiedy przyszedł odpowiedni czas:
Następnie obchody przeniosły się przed budynek świetlicy wiejskiej w Zwoli, gdzie zlokalizowany został pamiątkowy kamień. Były okolicznościowe przemówienia, oficjalne odsłonięcie pomnika i składanie pod nim kwiatów. W uroczystościach wzięli udział m.in. dr Wojciech Kozłowski pełniący obowiązki dyrektora Instytutu Pileckiego, starosta kozienicki Krzysztof Wolski, wójt gminy Gniewoszów Marcin Gac i wójt gminy Garbatka-Letnisko Teresa Fryszkiewicz, poseł Konrad Frysztak oraz potomkowie zamordowanych, w tym Robert Adach – prawnuczek Józefa Sucheckiego:
Wtorkowe upamiętnienie w Zwoli było 38 w ramach programu „Zawołani po imieniu". Do tej pory uhonorowano w ten sposób 99 Polaków.
https://radioplus.com.pl/index.php/region/78331-bohaterowie-z-gm-gniewoszow-zawolani-po-imieniu#sigProGalleria53b12b1538