Radom 90.7 FM | Końskie i Opoczno 94 FM | Skarżysko Kam. 94.5 FM | Kozienice 97.9 FM
Na antenie:
PRZEBOJE Z NUTĄ NOSTALGII
Agnieszka Morawska
Patron dnia: św. Józef, Rzemieślnik
Dziś jest: Środa, 01 maja 2024

DIECEZJA RADOMSKA

Ks. dr Jacek Kucharski na wykopaliskach archeologicznych w Magdali

czwartek, 01 września 2022 11:50 / Autor: Radosław Mizera
Radosław Mizera

Ks. dr Jacek Kucharski, długoletni przewodnik po krajach biblijnych, a zarazem moderator diecezjalny Dzieła Biblijnego, przebywa obecnie w Magdali - domniemanym mieści Marii Magdaleny.

Ks. dr Jacek Kucharski zwrócił uwagę, że Magdala (hebr. Migdal), na północno-zachodnim skraju Jeziora Galilejskiego, została odkryta licząca 2000 lat synagoga z okresu Drugiej Świątyni, co czyni ją drugą taką synagogą znalezioną na terenie tej samej starożytnej społeczności – o czym informował w grudniu 2021 roku Uniwersytet w Hajfie. Wykopaliska Diny Avshalom-Gorni w 2009 roku doprowadziły do odkrycia pierwszej starożytnej synagogi w Migdal. W budynku tym znajdował się kamień z wyrzeźbioną na nim siedmioramienną menorą, przypominającą menorę używaną w tamtym czasie w Świątyni. Drugą synagogę odnaleziono w trakcie prac związanych z rozbudową drogi nr 90 w tym rejonie. Doniosłość tego odkrycia należy upatrywać w fakcie, iż jest to pierwszy przypadek odnalezienia dwóch synagog w obrębie tej samej osady z okresu, gdy świątynia żydowska nadal funkcjonowała w Jerozolimie. Archeolodzy zakładali, że dopóki stała i funkcjonowała świątynia, nie było aż tak wielkiej potrzeby posiadania synagog. Odkrycie to diametralnie zmienia rozumienie życia religijnego galilejskich Żydów w tym czasie. Dina Avshalom-Gorni z Uniwersytetu w Hajfie, która pomagała w prowadzeniu wykopalisk, uważa, że odkrycie drugiej synagogi daje wgląd w codzienne życie religijne Żydów w Galilei w tamtym czasie i świadczy o „potrzebie posiadania budynku przeznaczonego do nauki, czytania Tory i spotkań towarzyskich”.

Lokalizacja dwóch synagog, oddalonych od siebie o mniej niż 200 metrów, z pierwszą w strefie warsztatów i innych miejsc pracy, a drugą przy ulicy mieszkalnej, według Diny Avshalom-Gorni, świadczy że zostały one zbudowane „w ramach tkanki społecznej osady”. Odkryta druga synagoga wykonana jest z bazaltu i kredy, składa się z głównej sali i dwóch bocznych pomieszczeń. Znaleziono również kamienną ławkę. Dach podtrzymywało sześć filarów; zachowały się podstawy dwóch z nich. Ściany pokryte były tynkiem i barwnie zdobione. Mały pokój na południowym końcu głównej sali miał półkę, która mogła być używana do przechowywania zwojów. Wykopaliska odsłoniły również szereg artefaktów z tego okresu, w tym świeczniki z ceramiki, szklane miski wykonane w formach, pierścienie i kamienne naczynia używane do rytuałów oczyszczania. Trwające wykopaliska prowadzone są przez prywatnego archeologa Yehudę Govrina, a nadzór naukowy nad nimi sprawuje Instytut Archeologii Zinmana na Uniwersytecie w Hajfie.

Magdala to starożytna miejscowość położona w odległości około 6 km od Tyberiady na zachodnim brzegu Jeziora Tyberiadzkiego, w Galilei na północy Izraela. Nazwa pochodzi od hebrajskiego słowa migdal – twierdza, zamek, wieża. Obok pozostałości starożytnej Magdali znajduje się współczesne miasteczko Migdal. Magdala była według tradycji chrześcijańskiej ojczyzną nowotestamentowej Marii Magdaleny. W starożytności miasto było ważnym ośrodkiem rybackim. W Talmudzie odnaleźć można nazwę Migdal Nunaja (hebr. wieża rybna). Z grecka używano nazwy Tarichea (gr. solone ryby). Józef Flawiusz pisze o niej jako o mieście całkowicie zhellenizowanym, liczącym 4000 mieszkańców. W czasie powstań żydowskich przeciwko Rzymianom była oblegana i zdobywana przez wojska Wespazjana i Tytusa. W relacjach starożytnych pątników odnaleźć można informacje o istniejącym w Magdali kościele, który wznieść miano na miejscu domu Marii Magdaleny. Franciszkańscy archeolodzy odnaleźli pozostałości bizantyjskiego klasztoru, rzymskiego akweduktu z wieżą oraz przypuszczalnie synagogę. W okresie bezpośrednio poprzedzającym powstanie Państwa Izrael widoczne były w okolicach dzisiejszej posiadłości franciszkanów pozostałości muzułmańskiej osady Maisdal. Wykopaliska przeprowadzili w latach 1971-1977 włoscy archeolodzy Virgilio Corbo i Stanislao Loffreda z Franciszkańskiego Studium Biblijnego w Jerozolimie. Kontynuowali je: Stefano de Luca (2006-2012), Dina Avshalom-Gorni i Arfan Najar (2009-) oraz Marcela Zapata-Meza (2010-).

W lecie 1986 roku na dnie Jeziora Galilejskiego w pobliżu Magdali natrafiono na łódź z czasów Jezusa. Według badaczy, Jezus nauczał w wielu miejscowościach wokół jeziora Genezaret i musiał też trafić do ówczesnej Magdali. Synagoga pełniła wtedy rolę nie tylko miejsca modlitwy, ale także spotkań mieszkańców i jest mocno prawdopodobnie, że w którejś z dwóch odkrytych synagog przemawiał Jezus. A może właśnie w niej lub przy niej dokonało się spotkanie Jezusa z Marią Magdaleną, gdy doznała łaski oczyszczenia i uwolnienia od złych duchów (por. Łk 8,1-3).

W tych dniach na terenie wykopalisk drugiej synagogi w Magdali przebywał radomski biblista ks. dr Jacek Kucharski kontynuując trwające od lat jego zainteresowania Magdalą i osobą ewangelicznej Marii Magdaleny. Zaowocowały już one obszerną monografią poświęconą tej właśnie tematyce (Jacek Kucharski, Magdala i Maria Magdalena. Studium historyczne i egzegetyczno-teologiczne (Rozprawy i Studia Biblijne 55), Warszawa 2022, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, ss. 655). Książka ukazała się w prestiżowym wydawnictwie „Vocatio” w listopadzie ubiegłego roku. 31 sierpnia br. ks. Jacek Kucharski spotkał się w Jerozolimie w Muzeum Archeologicznym z jego dyrektorem O. prof. Eugenio Alliata i przekazał mu do muzeum i biblioteki Studium Biblicum Franciscanum egzemplarze jego monografii poświęconej Magdali i Marii Magdalenie. Podziękował również o. prof. E. Alliata za udostępnienie zdjęć dotyczących historii wykopalisk oraz wydobytych tam artefaktów. O. prof. E. Alliata podczas spotkania i prezentacji nowej części Muzeum Archeologicznego w Jerozolimie poinformował, że część poświęcona Magdali i Marii Magdalenie zostanie oficjalnie otwarta w nowym roku kalendarzowym. Choć trwające wykopaliska – jak twierdzi ks. Kucharski - nie dostarczyły dowodu świadczącego bezpośrednio o Magdali jako miejscu pochodzenia i zamieszkania w niej Marii Magdaleny. To w jego opinii Magdala nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa, a nadzieja tkwi w drugiej odkrywanej synagodze. Być może ona rzuci więcej światła zarówno na Marię Magdalenę i Magdalę jako jej rodzinne miasto.

Dla Radia Plus z Magdali nad Jeziorem Galilejskim ks. Jacek Kucharski