Radom 90.7 FM | Końskie i Opoczno 94 FM | Skarżysko Kam. 94.5 FM | Kozienice 97.9 FM
Patron dnia: św. Joanna Beretta Molla
Dziś jest: Niedziela, 28 kwietnia 2024

KULTURA

Festiwal Ars Moriendi

poniedziałek, 03 kwietnia 2023 18:22 / Autor: Elżbieta Warchoł
foto: PIK
Elżbieta Warchoł

Od 16 do 23 kwietnia 2023 roku odbędzie się festiwal interdyscypilinarny Ars Morendi. Wydarzenia festiwalowe odbędą się w Jedlińsku i Lisowie. Organizatorem festiwalu jest Powiatowy Instytut Kultury, jego kuratorem Adam Strug.

Festiwal, który inicjuje PIK obejmuje różne dyscypliny sztuk. Angażować ma profesjonalistów, miłośników i niewtajemniczonych-mówi kurator festiwalu Adam Strug. Pretekstem ulokowania festiwalu w Jedlińsku jest praktykowany tu od dawna obrzęd ścięcia śmierci.  Sięgniemy do najlepszych wzorców dawnej sztuki, a  w  tzw. sztuce współczesnej do tego to, co kunsztem nie ustępuje tej pierwszej. Uważamy podział na „sztukę wysoką” i „niską” za tyleż późny co szkodliwy-wyjaśnia kurator Adam Strug.

Kultura dworska karmiła się bowiem pieśnią ludu i odwrotnie - lud zasłyszawszy „wiązaną mowę” dworu nie tylko ją przejął, ale uznawszy za swoją przekazał kolejnym pokoleniom. Rodzimy się i  umieramy jednacy, różnią nas jedynie przypadłości. Możemy bowiem słusznie powiedzieć, że współczesna ars moriendi winna podjąć palący temat śmierci sztuki, jej infantylizacji i marginalizacji. Tracimy w ten sposób wszystko to, dzięki czemu nasze życie i umieranie nie jest li tylko bezskutecznym zmaganiem. Ars moriendi jest chronologicznym zwieńczeniem wszelkich naszych działań. Chcemy dotrzeć do publiczności z  przesłaniem piękna jako obowiązku etycznego-dodaje kurator festiwalu Adam Strug.

 Program festiwalu:

16 kwietnia (niedziela) godz. 17.00 kościół w Lisowie k/Jedlińska „Opłakuj, człecze, swoje wielkie winy - z arcydzieł muzyki organowej” - Maria Erdman, prowadzenie Adam Strug. Maria Erdman - organistka, klawikordzistka, teoretyk muzyki, absolwentka Akademii Muzycznej w Warszawie i konserwatorium w Amsterdamie, doktor sztuk muzycznych. Działalność koncertową łączy z pracą naukową opracowując źródła repertuaru polskiego oraz zagadnienia wykonawstwa muzyki dawnej. Jest wykładowcą klawikordu w  Akademiach Muzycznych w  Poznaniu i  Krakowie, prowadzi klasę organów w  Zespole Szkół Muzycznych w Warszawie.

17 kwietnia (poniedziałek) godz. 9.00 „Pieśń a piosenka” - spotkanie uczniów Zespołu Szkolno - Przedszkolnego w Jedlińsku z kuratorem Festiwalu Ars Moriendi Adamem Strugiem. Pieśń była pierwotnie uroczystą formą mowy. Piosenka również, ale mniej uroczystą, a bywało wręcz frywolną. Jako że współczesność sprowadziła muzykę do roli tła - zrozumienie czym jest śpiew oraz jaką rolę odgrywał do niedawna w  życiu jednostek i zbiorowości - jest co najmniej utrudnione. Podczas spotkania z Adamem Strugiem uczniowie udadzą się w świat, w którym muzyka pełniła funkcję identyfikującą (w obrębie plemienia) i odróżniającą (w  kontekście plemion ościennych). Okazuje się bowiem, że - tak jak gatunki ptaków - grupy etnograficzne miały własny i właściwy tylko im język muzyczny. Był on integralnie związany z dialektem, nazywanym też gwarą. Pielęgnowanie gwary i własnej plemiennej muzykalności nie jest wyrazem resentymentu, a obowiązkiem wobec wspólnoty pokoleń. Otrzymaliśmy kulturowe wiano od tych, którzy odeszli - winniśmy je zachować dla tych, którzy przyjdą po nas.

18 kwietnia (wtorek) godz. 18.00, Gminna Biblioteka Publiczna w Jedlińsku, ul. Warecka 4; „Śmierć i tekst. Sytuacja ostateczna w perspektywie słowa” - spotkanie autorskie ze Zbigniewem Mikołejką, prowadzenie Marcin Kępa. O sposobach oswajania i przezwyciężania śmierci w różnych epokach i kulturach ze znanym filozofem i  publicystą porozmawia Marcin Kępa. Spotkanie dotyczyć będzie przede wszystkim dwóch książek naszego gościa: „Śmierć i  tekst. Sytuacja ostateczna w  perspektywie słowa” (2001) oraz „W  świecie wszechmogącym. O przemocy, śmierci i Bogu” (2009). Będzie zatem m. in. o  starożytnych epitafiach rzymskich, o  opisach Zmartwychwstania, a także o symbolice vanitas w  poezji baroku oraz o  praktykach zagłady we współczesnych sektach apokaliptycznych. Zbigniew Mikołejko (ur. 1951) – filozof i historyk religii, eseista, profesor nauk humanistycznych, autor wielu artykułów i  książek, m. in. „Emaus oraz inne spojrzenie na wnętrze Pisma” czy „Żywoty świętych poprawione ponownie”. Pracownik naukowy Instytutu Filozofii i  Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Marcin Kępa (ur. 1977 r.) - pisarz, animator kultury, publicysta, pracownik Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu.

20-21 kwietnia warsztaty plastyczne rzeźbiarza Józefa Gałązki z uczniami Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Jedlińsku. Józef Gałązka – rzeźbiarz, autor rysunków, fotografii i filmów. Absolwent Wydziału Sztuk Wizualnych Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi (2016) oraz Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w  Warszawie (2018). W  swoich pracach skupia się na relacjach międzyludzkich. Istotne w jego sztuce są związki człowieka i  natury oraz człowieka, miejsca i tożsamości.

21 kwietnia godz. od godz. 11.30 „Taniec śmierci” - finał warsztatów w przestrzeni Jedlińska, uliczka przy Rynku.

23 kwietnia godz. 17.00 kościół w Lisowie k/Jedlińska - „Żegnam cię mój świecie wesoły” - spotkanie ze śpiewaczkami z Gałek k. Rusinowa: Bogusławą Grzywą, Barbarą Kietlińską, Marianna Oraczową, Krystyną Wijatkowską, prowadzenie Adam Strug. Pośród tradycyjnych pieśni nabożnych miejsce szczególne zajmują utwory pogrzebowe. W  interiorze Radomskim niemalże do wczoraj praktykowano po domach zwyczaj wieczornych śpiewów przy ciele zmarłego. Na skutek zmian cywilizacyjnych zwyczaj ów odchodzi w  zapomnienie, ale pozostały pieśni. Śpiewaczki z Gałek k. Rusinowa są depozytariuszkami tego repertuaru i  po dziś dzień - ze śpiewam na ustach - odprowadzają na cmentarz członków rodziny i  sąsiadów. Podczas spotkania śpiewaczego w kościele w Lisowie usłyszymy warianty melodyczne z ich rodzinnej wsi, a trzeba słuchaczom wiedzieć, że jest to wieś szczególna: społeczność praktyków i  melomanów biegle poruszających się w religijnej i świeckiej muzyce własnego etnosu. Śpiewaczkom towarzyszyć będzie kurator muzyczny Festiwalu Ars Moriendi Adam Strug, który okrasi całość opowieścią, oraz północno mazowieckimi odpowiednikami pieśni śpiewanych przez panie.

 Wstęp na koncerty, performance, spotkanie autorskie - wolny.

Patronat honorowy starosta radomski Waldemar Trelka. Współorganizatorzy wydarzenia: Gmina Jedlińsk, parafia p.w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Lisowie, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Jedlińsku, Gminna Biblioteka Publiczna w Jedlińsk.