Biblioteka Muzeum Wsi Radomskiej została założona w 1977 roku, czyli już w początkowej fazie organizacji muzeum. Ze względu na charakter i potrzeby użytkowników można ją określić jako fachową, o charakterze naukowym. Najstarszy druk biblioteczny w naszych zbiorach, stanowi pochodząca z 1793 r. - mówi Ilona Jaroszek dyrektor Skansenu. Miejsce to odwiedziliśmy z mikrofonem Radia Plus Radom. Biblioteką opiekuje się Agnieszka Kurys specjalista ds. Biblioteki.

Biblioteka dawniej mieściła się w czworakach dworskich z Konar, obecna lokalizacja to budynek magazynowo biurowy.

Główne zadania biblioteki to: gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie materiałów bibliotecznych. Służy przede wszystkim pracownikom muzeum w ich pracy merytorycznej: poszerzaniu wiedzy, opracowywaniu i konserwacji zbiorów, organizowaniu wystaw, przygotowywaniu lekcji muzealnych, pracy naukowo–badawczej. Na życzenie czytelników korzystamy z możliwości wypożyczeń międzybibliotecznych, czyli sprowadzamy z innych bibliotek naukowych publikacje, których nie posiadamy w zbiorach, lub które nie do końca odpowiadają profilowi naszej biblioteki.

Biblioteka przede wszystkim służy pomocą pracownikom muzeum. Na miejscu z biblioteki mogą skorzystać także osoby z zewnątrz m.in.: studenci, nauczyciele, pracownicy naukowi, osoby piszące prace dyplomowe oraz wszyscy, którzy interesują się historią i kulturą regionu, czy też poszukują dostępu do specjalistycznego księgozbioru, którym pochwalić się może nasza biblioteka.

Trzon gromadzonego księgozbioru to literatura z zakresu: etnologii, etnografii, sztuki, historii, konserwatorstwa, ludoznawstwa. Posiadamy w swoich zbiorach książki znamienitych etnografów m.in. jak: Józef Burszta, Jan Stanisław Bystroń, Adam Fischer, Zygmunt Gloger, Oskar Kolberg, Kazimierz Moszyński, Barbara Ogrodowska, Marian Pokropek, Anna Zadrożyńska. Dysponujemy wieloma publikacjami z zakresu obrzędowości - poświęconych zwyczajom i obyczajom życia rodzinnego, społecznego związanych z porami roku i obchodzonymi świętami. Znaczna część księgozbioru dotyczy religii, historii kościoła katolickiego, teologii. Można także wyszukać wiele publikacji z zakresu dawnego rolnictwa i szeroko pojmowanego gospodarstwa wiejskiego. Bogato reprezentowane są nauki przyrodnicze: botanika, ziołolecznictwo, zoologia, geografia. Posiadamy także wiele publikacji z zakresu pszczelarstwa, rybołówstwa, łowiectwa. Szeroko omówiona jest architektura, szczególnie wiejska oraz maszyny i narzędzia rolnicze. W dziale czasopism można znaleźć wiele cennych, fachowych roczników z zakresu etnografii, kultury materialnej, sztuki ludowej, rolnictwa oraz regionu radomskiego. Warto wymienić następujące tytuły: „Etnografia Polska”, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, „Literatura ludowa”, „Lud”, „Muzealnictwo”, „Ochrona Zabytków”, „Polska Sztuka Ludowa/Konteksty”, „Twórczość Ludowa”, „Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego”. Sporą część stanowią czasopisma XIX wieczne (głównie rolnicze). Posiadamy także kalendarze gospodarskie z XIX i XX wieku. Wiele cennych publikacji zgromadzono także pod kątem wyposażenia w obiektach muzealnych: dworu szlacheckiego, kościoła czy domu wiejskiego.

W bibliotece zostały wyodrębnione działy: księgozbiór Radomia i regionu z podziałem na powiaty, księgozbiór podręczny na który składają się m.in. słowniki, encyklopedie czy leksykony, magazyn książek oraz czasopism. Do dyspozycji czytelników znajduje się katalog kartkowy zbiorów- alfabetyczny i systematyczny wg Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej, w kolejnych latach kontynuowany w postaci elektronicznej. W chwili obecnej biblioteka posługuje się komputerowym programem bibliotecznym Libra.

Wciąż powiększający się księgozbiór biblioteki liczący dziś ponad 11 tys. woluminów pozyskujemy w formie zakupu, wymiany oraz darów od prywatnych darczyńców. Biblioteka gromadzi również wszystkie wydawnictwa wydane przez Muzeum Wsi Radomskiej. Wiele cennych materiałów bibliotecznych zostało zakupionych na aukcjach antykwarycznych oraz w antykwariatach. Prowadzimy zakup w księgarniach naukowych na targach książki. W 1987 roku biblioteka wzbogaciła się o 558 pozycji, które przekazała w darze, zgodnie z testamentem żona zmarłego nauczyciela i historyka regionu radomskiego Kazimierza Mroza z Jastrzębi. Z kolei wydawnictwa z zakresu muzealnictwa czy konkretnego regionu pochodzą najczęściej z wymiany z muzeami, bibliotekami oraz innymi instytucjami.Najcenniejsze pozycje dla muzealników: Kanon literatury Muzeum Wsi Radomskiej tworzą m.in.: „Dzieła wszystkie” Oskara Kolberga, dwutomowa „Etnografia Polski: przemiany kultury ludowej” pod red. Marii Biernackiej, „Kultura ludowa” Jana Stanisława Bystronia, „Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku” Ludwika Stommy, „Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego”, T. 1-9, „Etnografia: materialna kultura ludowa Polski na tle porównawczym” Mariana Pokropka. Najstarsze zbiory: Najstarszy druk biblioteczny w naszych zbiorach, stanowi pochodząca z 1793 r. księga liturgiczna „Missale Romanum….”. Z tzw. „białych kruków” wyliczyć trzeba tytuły: czterotomowa „Encyklopedia staropolska ilustrowana”, Zygmunta Glogera, „Jedlnia” z 1874 r. Józefa Gackiego, „Encyklopedia rolnicza” w tomach z lat 1890-1903, „Dekanat radomski” Jana Wiśniewskiego z 1911 r. Cennym nabytkiem są XIX–wieczne wydania „Ludu” Oskara Kolberga, tomy: „Radomskie”, cz. 1 z 1887 r., „Radomskie”, cz. 2 z 1888 r., „Kujawy”, cz. 1 i 2 z 1867 r., „Kieleckie”, cz.1 z 1885 r., „Kieleckie”, cz.2 z 1886 r. Najstarsze czasopisma w zbiorach to: „Gazeta Wieyska – trzy numery z roku 1817 oraz skompletowany rocznik 1818, „Piast czyli Pamiętnik Technologiczny” z lat 1829-1830, „Sylwan, dziennik nauk leśnych i myśliwych z 1838 r., „Szkółka niedzielna: pismo czasowe poświęcone włościanom” z 1839 r., „Roczniki gospodarstwa krajowego z lat 1843-1863. Pozostałe cenne czasopisma w zbiorach naszej biblioteki to: „Kmiotek pismo czasowe do czytania dla wiejskiego i miejskiego ludu przeznaczone” z roku 1843, „Tygodnik Rolniczo-Technologiczny” z 1838 r., „Bluszcz: pismo ilustrowane dla kobiet” z 1888 roku, „Tygodnik ilustrowany” z lat 1890-1891, „Rolnik: tygodnik dla gospodarzy wiejskich” z lat 1909-1912, „Ziemia: ilustrowany miesięcznik krajoznawczy” z lat 1934-1950 i wiele, wiele innych.

Biblioteka czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach 7:30 – 15:30. Należy wczesniej umówić się telefonicznie: 48 332 92 81 lub drogą e-mail: muzeumwsi @ muzeum-radom.pl