KULTURA
Archeolodzy o nowych odkryciach importów rzymskich w Polsce

W dniach 16–17 października 2025 roku odbyła się pierwsza ogólnopolska konferencja naukowa pt. „Nowe odkrycia importów rzymskich z terenu ziem polskich”, zorganizowana przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego we współpracy z Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu oraz Mazowieckim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.
Konferencja zgromadziła badaczy z najważniejszych ośrodków uniwersyteckich i muzealnych w Polsce. Prowadzone w całym kraju badania archeologiczne przynoszą coraz więcej znalezisk przedmiotów rzymskich z różnych regionów, co sprawia, że to spotkanie było wyjątkowo cenne dla środowiska naukowego.
Pierwszy dzień obrad – Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu
Pierwszego dnia konferencji prelegenci i uczestnicy spotkali się w gmachu Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. – To dla nas ogromny zaszczyt gościć tak wybitnych badaczy w naszym muzeum, którego dział archeologii aktywnie współpracuje z czołowymi ośrodkami naukowymi, w tym Uniwersytetem Jagiellońskim – mówi Leszek Ruszczyk, dyrektor muzeum.
Wśród gości znaleźli się między innymi prof. dr hab. Stanisław Sroka, dziekan Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
Wśród uczestników byli także Witold Bujakowski, kierownik Delegatury Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Radomiu oraz prof. dr hab. Judyta Rodzińska-Nowak, kierownik Zakładu Archeologii Epoki Żelaza UJ.
Z ramienia naszego muzeum konferencję współorganizowali pracownicy działu archeologii: Paweł Cyganiewicz, Adelina Szczerbińska i Dorota Pogodzińska.
Pamięci wybitnych uczonych
Konferencja poświęcona była pamięci dwóch wybitnych archeologów – profesora Kazimierza Godłowskiego i profesora Piotra Kaczanowskiego. – Konferencja jest poświęcona pamięci dwóch krakowskich, znakomitych archeologów. W tym roku przypada 30. rocznica śmierci prof. Godłowskiego i 10. prof. Kaczanowskiego. Obaj byli wybitnymi badaczami i nauczycielami akademickimi – mówił prof. Stanisław Sroka, dziekan Wydziału Historycznego UJ. – Prof. Godłowski zasłynął jako badacz pochodzenia Słowian. Jego teorie o przybyciu tego ludu do Europy Środkowej potwierdzono niedawno w badaniach genetycznych opublikowanych w czasopiśmie Nature. Z kolei prof. Kaczanowski był znawcą uzbrojenia z okresu wpływów rzymskich, współtwórcą serii Tabula Imperii Romani oraz organizatorem życia naukowego na UJ.
Naukowe prezentacje i wymiana doświadczeń
Podczas obrad zaprezentowano najnowsze wyniki badań dotyczących kontaktów ziem polskich z imperium rzymskim oraz wymiany handlowej w okresie wpływów rzymskich. Uczestnicy mieli także okazję wziąć udział w kuratorskich oprowadzaniach po wystawach malarstwa Jacka Malczewskiego oraz ekspozycji „Talent, pasja, intuicja III”.
Drugi dzień konferencji w Rzucowie
Drugi dzień konferencji odbył się w zabytkowym dworze w Rzucowie, rodzinnej miejscowości profesora Piotra Kaczanowskiego. To właśnie tutaj uczestnicy kontynuowali naukowe dyskusje, prezentując wyniki badań archeologicznych z różnych regionów Polski. Dwór w Rzucowie, od kilku lat pieczołowicie odnawiany, stał się nie tylko miejscem obrad, ale także symbolem powrotu do korzeni i trwałości dziedzictwa, które łączy przeszłość z teraźniejszością. – Spotykamy się w Rzucowie z inicjatywy pana Pawła Cyganiewicza z Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, absolwenta naszego Instytutu. To miejsce ma dla nas wyjątkowe znaczenie, ponieważ w Rzucowie urodził się profesor Piotr Kaczanowski, który był również promotorem pracy magisterskiej pana Cyganiewicza. To bardzo piękny gest upamiętnienia jego osoby – mówi prof. Judyta Rodzińska-Nowak, kierownik Zakładu Archeologii Epoki Żelaza UJ. – Takie spotkania, jak dzisiejsze, pokazują, że pracownicy działów archeologii w muzeach nie zajmują się jedynie wystawiennictwem. Placówki muzealne mogą być pełnoprawnymi ośrodkami naukowo-badawczymi, co potwierdzają liczne przykłady w Polsce i na świecie. Wierzę, że także koledzy z Radomia będą coraz śmielej rozwijać tę działalność naukową i badawczą.
Wydarzenie odbyło się pod patronatem Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
Opracowanie: Milena Majewska, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu




