295 wystaw, 271 przedstawień i koncertów, 195 publikacji i 7 tys. lekcji muzealnych– to oferta marszałkowskich instytucji kultury na 2014 r. O nowych planach i wyzwaniach, a także trudnościach wynikających z działalności w cieniu „janosikowego” rozmawiali 20 lutego marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik i dyrektorzy mazowieckich instytucji kultury. Spotkanie odbyło się w Muzeum Niepodległości w Warszawie.  Ambitne plany mają także cztery radomskie instytucje– 33 wystawy, 58 wykładów, 47 publikacji i 1500 lekcji muzealnych.

Samorząd województwa mazowieckiego finansuje aż 28 jednostek kultury na terenie całego województwa, w tym 18 muzeów, 4 teatry, 3 centra kultury i sztuki, 1 bibliotekę i 2 inne ośrodki kultury. Mimo trudności finansowych związanych z „janosikowym”, instytucje nie zwalniają tempa. Ich tegoroczna oferta zapowiada się bardzo atrakcyjnie.

– To przede wszystkim zasługa dyrektorów i pracowników naszych instytucji, którzy w tych niełatwych dla kultury czasach starają się robić wszystko, aby placówki się rozwijały i ciągle wzbogacały swoją ofertę. Mam wielką nadzieję, że uda nam się wygrać batalię z nielogicznym „janosikowym”, co bez wątpienia przełoży się także na wzrost dotacji dla naszych instytucji kultury – podkreśla marszałek Adam Struzik.

W subregionie radomskim działają cztery instytucje kultury nadzorowane i finansowane przez samorząd województwa – Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”, Muzeum Wsi Radomskiej, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu i Muzeum Ludowych Instrumentów Medycznych w Szydłowcu. Radomskie jednostki kultury otrzymają dofinansowanie wysokości około 9, 9 mln zł.

Działalność Muzeum Wsi Radomskiej, w tym roku skupiona będzie wokół obchodów ogłoszonego przez Sejm RP roku Oskara Kolberga.

– Przygotowaliśmy wiele przedsięwzięć na Rok Oskara Kolberga. Wśród nich liczne publikacje poświęcone wielkiemu polskiemu etnografowi i folkloryście, wystawy biograficzne w tym m.in. duża wystawa multimedialna „Dzieło Oskara Kolberga. Podstawa źródłowa i inspiracja”. Cykl wydarzeń zainaugurujemy w Domu Kultury w Przysusze występem zespołu Mogilanie, laureata nagrody Oskara Kolbera oraz występami naszych regionalnych zespołów, które zaprezentują autentyczny folkor w oparciu o kompozycje Oskara Kolberga – wylicza dyrektor muzeum Ilona Jaroszek- Nowak.

Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu w tym roku chce przede wszystkim zadbać o swoje zbiory. Pracom konserwacyjnym zostanie poddanych 25 szydłowieckich instrumentów. Na Elektryzujące Maratony Filmowe i wystawa „Sztuka a transcendencja Radziejowice 2013” zaprasza radomskie Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”. W planach Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu 16wystaw, w tym wystawa stała poświęconą rzeźbie, malarstwu i grafice o tematyce czarnoleskiej, która będzie prezentowana w Muzeum J. Kochanowskiego w Zwoleniu. Radomskie muzeum w tym roku mocno stawia na działania edukacyjne. Lekcje muzealnych i zajęcia warsztatowe poświęcone będą sztuce, przyrodzie, etnografii, historii i językowi polskiemu.

W tym roku województwo mazowieckie na działalność swoich 28 jednostek kultury przekaże ok. 123,6 mln zł. To mniej niż w ostatnich latach, bowiem średnie wsparcie z budżetu województwa Mazowieckiego, na jakie mogły liczyć jednostki kultury jeszcze w ciągu ostatnich pięciu lat wynosiło, ponad 137 mln zł. Walka kultury z „janosikowym” trwa nie od dziś. W 2012 r. dyrektorzy marszałkowskich muzeów, teatrów i bibliotek podpisali wspólny apel do Ministra Finansów w sprawie destrukcyjnego wpływu janosikowego na mazowiecką kulturę. Niestety, do dziś przepisy nie zostały zmienione. 4 marca „janosikowym” zajmie się natomiast Trybunał Konstytucyjny.

Mimo problemów finansowych rok 2014 zapowiada się ciekawie. Zaplanowano ponad 295 wystaw i 271 przedstawień teatralnych i koncertów. Mazowieckie instytucje planują wydać około 195 różnych publikacji. Znaczne środki finansowe przeznaczone zostaną na prace konserwacyjne i zabezpieczanie zbiorów będących w posiadaniu jednostek kultury, a także na zakup nowych muzealiów, w tym m.in. instrumentów, numizmatów, woluminów, obrazów i grafik. W planach wydawniczych jednostek są publikacje, albumy, foldery i katalogi poświęcone statutowej aktywności jednostek oraz wydarzeń i projektów zaplanowanych na 2014 rok. Mazowieckie jednostki kultury stawiają w tym roku na szeroko pojętą działalność edukacyjną, o czym świadczą plany przeprowadzenia prawie 7 tys. lekcji muzealnych i warsztatów przygotowanych dla dzieci i młodzieży szkolnej. Dodatkowo udało się też wygospodarować pieniądze na szereg ważnych projektów takich jak np. Rok Oskara Kolberga. Jednak aktywna działalność jednostek nie byłaby możliwa bez aktywnej postawy samych instytucji, które starają się pozyskiwać środki zewnętrzne.

Wielu mazowieckim instytucjom kultury udało się skorzystać z unijnego dofinansowania. Dzięki wsparciu ze strony Unii Europejskiej powstała m.in. trasa Turystyczna w Muzeum Wsi Radomskiej „Zdarzyło się kiedyś nad wodą…”, Matecznik Mazowsza – centrum folklorystyczne przy Państwowym Zespole Ludowym Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego, odnowiony został Zespół Pałacowo-Parkowy im. Fryderyka Chopina (Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach). Warszawskie Państwowe Muzeum Etnograficzne zostało kompleksowo zmodernizowane, zyskując zupełnie nowe oblicze. W Płocku rozbudowano i zaadaptowano kamienicę na potrzeby Muzeum Mazowieckiego oraz otwarto Muzeum Żydów Mazowieckich.   

NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA KULTURALNE NA MAZOWSZU

Rok 2014 został wybrany rokiem Oskara Kolberga– badacza, kronikarza i wybitnego etnografa. Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu, które koordynuje obchody, zaplanowało w związku z tym wiele przedsięwzięć artystycznych: wystaw, spotkań, konkursów i publikacji. Wśród nich aż pięć wystaw poświeconych Kolbergowi, z których najciekawiej zapowiada się wystawa multimedialna „Dzieło Oskara Kolberga. Podstawa źródłowa i inspiracja” oraz aż 15 różnych wydawnictw albumowych poświęconych badaczowi. 

Atrakcyjne są również plany nowego płockiego muzeum– Muzeum Żydów Mazowieckich, które dla odwiedzających przygotowało kilka wystaw, w tym planowaną na jesień autorską wystawę „Żydowski Płock – architektoniczne wizje i realizacje”.

Miłośnicy muzeów mogą w tym roku zobaczyć m.in. wystawę poświęconą rocznicy wybuchu I wojny światowej „Rok 1914 – Świt niepodległości” (Muzeum Niepodległości w Warszawie), ekspozycje rocznicowe z okazji 220. wybuchu powstania kościuszkowskiego oraz 110. rocznicy urodziny Wincentego Witosa (Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie), a także wystawę o Leopoldzie Tyrmandzie (Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie).

Wielbicieli muzyki klasycznej po raz kolejny Warszawska Opera Kameralna zaprasza na Festiwal Mozartowski, który na trwałe wpisał się w kalendarz wydarzeń warszawskich melomanów.

Premierowe spektakle planowane są również w mazowieckich teatrach. Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie zaprasza m.in. na monodram Kamila Maćkowiaka „Niżyński” na podstawie „Dziennika” znakomitego tancerza oraz szekspirowskiego „Króla Leara” w głównej roli Andrzej Seweryn. Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku, w 2014 r. planuje również wiele interesujących spektakli, w tym aż trzy interpretacje szekspirowskiego Hamleta.

(za: Urząd Marszałkowski Mazowsza)