KULTURA
Ginczanka. Żar-Ptak/Fire-Bird
Śmierć nieuchronna jak igła w żyłach
W najbliższą niedzielę, 25 listopada w Muzeum Witolda Gombrowicza odbędzie się kolejne wydarzenie w ramach cyklu "Słowo i reszta" zatytułowane: "Ginczanka.Żar-Ptak/Fire-Bird". To więcej niż koncert: hipnotyczne połączenie muzyki, słowa, form teatralnych i sztuk wizualnych, które przypomina sylwetkę i wiersze zamordowanej przez nazistów Zuzanny Ginczanki – zaprzyjaźnionej z Gombrowiczem pięknej, utalentowanej poetki, o której pamięć niemal zupełnie została wymazana.
Kamilla Baar-Kochańska, Dorota Jarema i Paweł Szamburski wystąpią 25 listopada w Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli. Koncert zatytułowany „Ginczanka. Żar-Ptak/Fire-Bird” przypomina sylwetkę i wiersze zamordowanej przez nazistów Zuzanny Ginczanki – zaprzyjaźnionej z Gombrowiczem pięknej, utalentowanej poetki, o której pamięć niemal zupełnie została wymazana.
„Ginczanka. Żar–Ptak/Fire-Bird” to więcej niż koncert. To hipnotyczne połączenie muzyki, słowa, form teatralnych i sztuk wizualnych. Transowy wokal i muzyka Doroty Jaremy i Pawła Szamburskiego budują tło, na którym Kamilla Baar-Kochańska pyta o pamięć i o los artystki-kobiety. Pyta słowami wierszy Zuzanny Ginczanki, uzupełnionych tekstem Bożeny Keff. To jednocześnie opowieść o wyemancypowanej kobiecie, poetce, Żydówce. Opowieść o instynktach, zmysłach, fizjologii, emocjach. Miłość i zachwyt życiem wymieszane z ironią, zdradą i strachem.
Zuzanna Ginczanka - Zuzanna Gincburg (urodzona 1917 w Kijowie, zamordowana 1944 w Krakowie), była poetką – wizjonerką, znaną w świecie międzywojennej bohemy, wyemancypowaną, olśniewająco piękną kobietą. Publikowała między innymi w „Skamandrze“ i „Szpilkach“. Urodziła się na styku tych trzech krajów, języków i kultur: Ukrainy, Rosji i Polski. Wybrała Polskę Tuwima i Gombrowicza (przez obu była ceniona), a przyszło jej umrzeć w Polsce szantażystów i szmalcowników. Doświadczona wojenną ucieczką i zdradą, aresztowana przez gestapo, torturowana. Została rozstrzelana w KL Plaszow. Zginęła mając zaledwie 27 lat. Jak pisali krytycy, Dorota Jarema, Kamilla Baar-Kochańska i Paweł Szamburski pokazują, że doświadczenie wyobcowania i samotności Ginczanki wciąż jest przerażająco aktualne. Dziś Ginczanka pochodzi z Syrii, Nigerii, Iraku, ale my niezmiennie odwracamy od niej oczy. Dlaczego sąsiad zabija sąsiada, dlaczego sąsiad wydaje sąsiada na śmierć?
Podstawą spektaklu są wiersze napisane przez Zuzannę Ginczankę przed 1939 rokiem. Zbliżająca się apokalipsa jest w tych tekstach jedynie przeczuciem, dominuje w nich radość i wola życia. Ten spektakl przypomina jednocześnie, że bogactwo świata wynika ze zderzenia kultur. Tytułowy „Żar-Ptak” na scenie staje się Feniksem, symbolem odradzania i nieśmiertelności. Oprawa wizualna koncertu została stworzona z fragmentów filmów powstałych w latach życia Ginczanki, uzupełnionych współczesnymi nagraniami z Kamillą Baar-Kochańską. To wideo-kolaż z filmów eksperymentalnych, awangardowych i autorskich, inspirowany muzyką i nawiązujący do wierszy poetki.
Koncert „Ginczanka. Żar-Ptak/Fire-Bird” odbędzie się w Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli, 25 listopada. Początek o godzinie 17.00. Bezpłatny autobus odjedzie z przystanku przy ul. Chrobrego/Czysta (kierunek: Michałów), zbiórka o godz. 16.20.
Spektakl prezentowany jest w ramach cyklu „Słowo i reszta” współorganizowanego przez Fundację Instytut Gombrowiczowski oraz Muzeum Witolda Gombrowicza. Cykl dofinansowany został z budżetu Samorządu Województwa Mazowieckiego. Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona.
Kamilla Baar-Kochańska: słowo, wokal, obraz - aktorka teatralna i filmowa, grała m.in. Ritę Labrosse w spektaklu Dowód na istnienie drugiego (reż. Maciej Wojtyszko, Teatr Narodowy w Warszawie) oraz Lulusię w sztuce Kosmos (reż. Jerzy Jarocki, Teatr Narodowy w Warszawie)
Dorota Jarema: muzyka, wokal - wokalistka obdarzona niezwykłą barwą głosu, którego używa jak instrumentu.
Paweł Szamburski: muzyka, klarnet - to muzyk, improwizator, animator kultury, aktywnie działa na scenie muzyki improwizowanej i sztuki niezależnej.
Bożena Keff: autorka prozy napisanej do tego koncertu - poetka i eseistka, autorka głośnego „Utworu o Matce i Ojczyźnie”, nominowanym do Nagrody Nike. wykładowczyni filozofii i etyki.
Robert Bęza: wideo kolaż i vj-ing podczas spektaklu - zajmuje się wideo kolażem, autor oprawy wizualnej koncertu zainspirowanej filmami awangardy i materiałem nakręconym do tego projektu.
Gabi von Seltmann: koncepcja artystyczna, inscenizacja, produkcja koncertu – artystka interdyscyplinarna, animatorka kultury. Poprzez różne formy sztuki poszukuje odpowiedzi na pytania dotyczące pamięci, tożsamości i historycznych uwikłań. (za: Muzeum we Wsoli)